vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling privaatrecht, voorzieningenrechter civiel
zaaknummer / rolnummer: C/13/716772 / KG ZA 22-358 AB/BB
Vonnis in kort geding van 8 juni 2022
[eiser]
,
wonende te
[woonplaats]
,
eiser bij dagvaarding van 4 mei 2022,
advocaat mr. B.H.A. Augustin te Maastricht,
de naamloze vennootschap
ABN AMRO BANK N.V.,
gevestigd te Amsterdam,
gedaagde,
advocaat mr. E. Jagt te Amsterdam.
Partijen zullen hierna
[eiser]
en ABN AMRO worden genoemd.
Op de mondelinge behandeling van 25 mei 2022 heeft
[eiser]
de vorderingen zoals omschreven in de dagvaarding toegelicht, met dien verstande dat hij de vordering onder II van het petitum van de dagvaarding heeft ingetrokken. ABN AMRO heeft verweer gevoerd.
Beide partijen hebben producties ingediend en ABN AMRO ook een pleitnotitie.
Ter zitting waren aanwezig
[eiser]
met mr. Augustin en
[naam 1]
(legal counsel bij ABN AMRO) met mr. Jagt.
Vonnis is bepaald op vandaag.
2.1.
[eiser]
heeft in 2014 voor de aankoop van een woning aan de
[adres]
een hypothecaire lening van € 90.480,00 aangevraagd bij Florius, een dochteronderneming van ABN AMRO.
2.2.
Bij de hypotheekaanvraag heeft
[eiser]
op het aanvraagformulier ingevuld, dan wel laten invullen, dat hij op dat moment fulltime in dienst was op basis van een vast dienstverband. In de bij de aanvraag ingediende werkgeversverklaring is opgenomen dat
[eiser]
bij Royal Logistics in dienst was op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, dan wel aanstelling in vaste dienst en dat hij een bruto jaarsalaris van € 38.880,= ontving. Op een eveneens bij de aanvraag ingediende salarisstrook van april 2014 staat een door
[eiser]
te ontvangen netto salaris van € 2.287,25, uit te betalen op een bankrekening van
[eiser]
bij ABN AMRO.
2.3.
De hypotheek is overeenkomstig de aanvraag aan
[eiser]
verstrekt, waarna de woning in juli 2014 aan hem is overgedragen.
2.4.
[eiser]
heeft van meet af aan betalingsachterstanden laten ontstaan. ABN AMRO heeft een overzicht ingediend van Hypocasso (een door Florius ingeschakeld incassobedrijf) van contactmomenten met
[eiser]
over deze betalingsachterstanden.
2.5.
Nadat een andere schuldeiser van
[eiser]
beslag op zijn woning had gelegd en had aangedrongen op een executieveiling, terwijl
[eiser]
zijn betalingsverplichtingen nog steeds niet nakwam, heeft Hypocasso (namens Florius) op 22 september 2021 de executieveiling van de woning aangekondigd. In verband hiermee is de woning op 10 januari 2022 getaxeerd op een marktwaarde van € 145.000,00 en een executiewaarde van € 116.000,00.
2.6.
Op 31 januari 2022 heeft Hypocasso (namens Florius) aan
[eiser]
laten weten dat de veilingprocedure uitsluitend stopgezet zal worden als hij een vordering van de Stichting Centrum Ontmoeting der Volkeren (van ruim € 10.000,00), de achterstand op de hypotheek (op dat moment € 3.028,14) en de rentetermijn van januari 2022 van € 450,76 heeft voldaan.
2.7.
Bij brief van 10 maart 2022 heeft Hypocasso (namens Florius) de hypotheek opgezegd en de totale schuld van € 64.112,39 opgeëist. In deze brief is ook vermeld dat, als
[eiser]
niet tijdig tot betaling overgaat, tot een openbare verkoop van de woning zal worden overgegaan.
2.8.
De veiling van de woning staat gepland op 16 juni 2022.
2.9.
Op verzoek van Hypocasso is ABN AMRO de hypotheekaanvraag van
[eiser]
gaan onderzoeken. In het kader daarvan heeft zij
[eiser]
op 28 maart 2022 een brief gestuurd met het verzoek om, ter controle van het dienstverband en zijn inkomen bij Royal Logistics, binnen 3 werkdagen de volgende informatie aan te leveren:
kopie van MIJN UWV, ter bevestiging van het dienstverband en inkomen bij Royal Logistics in 2014;
kopie bankafschriften met salarisbijschrijvingen over de maanden mei, juni en juli 2014
een verklaring voor het niet ingeschreven staan op de
[adres]
.
2.10.
[eiser]
heeft nog dezelfde dag aan ABN AMRO laten weten dat hij de gevraagde stukken niet binnen 3 dagen zou kunnen aanleveren. Over het niet ingeschreven staan op de
[adres]
heeft hij verklaard dat hij op advies van de makelaar is ingeschreven op het adres van een woning in
[woonplaats]
die hij huurde voor door hem ingeschakelde medewerkers en dat hij vanaf 7 april 2022 weer zal worden ingeschreven op het adres van de woning in
[woonplaats]
.
2.11.
De gevraagde stukken ter bevestiging van zijn dienstverband en inkomen bij Royal Logistics in 2014 (de inschrijving bij UWV en de bankafschriften) heeft
[eiser]
niet aangeleverd. Wel heeft hij een kopie van zijn aangifte inkomstenbelasting over het jaar 2016 verstrekt, waarin is opgenomen dat hij dat jaar een inkomen van € 10.000,00 van Royal Nis Logistics en een inkomen van € 18.162,00 van Randstad Resource Bedrijf Zakelijk B.V. heeft ontvangen.
2.12.
Bij brief van 19 april 2022 heeft ABN AMRO de bankrelatie met
[eiser]
beëindigd. In deze brief is ook aangekondigd dat
[eiser]
in het Incidentenregister en het Extern Verwijzingsregister is opgenomen. Als reden voor de registraties is gegeven:
‘Wij hebben vastgesteld, dat u betrokken bent (geweest) bij een gebeurtenis die een risico vormt of kan vormen voor de belangen, integriteit of veiligheid van ABN AMRO of haar cliënten of medewerkers of voor de financiële sector als geheel.’
4.1.
Uit het door ABN AMRO overgelegde overzicht van Hypocasso van contactmomenten met
[eiser]
over zijn betalingsachterstanden, blijkt dat
[eiser]
al meteen vanaf aanvang van de hypothecaire lening structureel zijn betalingsverplichting niet (volledig) is nagekomen en dat hij afgesproken betalingsregelingen evenmin is nagekomen. Weliswaar liep hij zijn achterstand ook wel eens in, maar dan kwam er toch weer een moment dat hij zijn betalingen staakte. Daar kwam bij dat een andere schuldeiser beslag op de woning had gelegd, en
[eiser]
steeds moeilijker bereikbaar was voor Florius/Hypocasso.
Het is dan ook begrijpelijk dat Florius, nadat zij
[eiser]
acht jaar lang intensief tot betaling heeft moeten bewegen, het executietraject is gestart. Ter zitting heeft
[eiser]
verklaard een dag voor de zitting het laatste restje van de achterstand te hebben voldaan en (met uitzondering van de veilingkosten) weer helemaal ‘bij’ te zijn. Wat daar ook van zij, voor een vordering tot het voortzetten van de hypothecaire relatie had
[eiser]
Florius moeten dagvaarden, wat hij niet heeft gedaan.
4.2.
Een vordering tot voortzetting van een bankrelatie kan in kort geding worden toegewezen als voorshands voldoende aannemelijk is dat de bodemrechter het standpunt van de eisende partij zal volgen en als van de eisende partij niet kan worden gevergd dat hij de uitslag van de bodemprocedure afwacht.
4.3.
Het spoedeisend belang volgt uit de aard van de vordering.
4.4.
Op grond van artikel 35 van de Algemene Bankvoorwaarden (ABV) heeft de bank een contractuele bevoegdheid de relatie met een klant te beëindigen. De opzeggingsbevoegdheid van een bank en haar contractuele vrijheid zijn echter niet onbegrensd. Een opzegging moet worden beoordeeld tegen de achtergrond van de zorgplicht van de bank die zij bij haar dienstverlening in acht moet nemen (artikel 2 lid 1 ABV), waarin ook het belang van betalingsverkeer voor de rekeninghouders wordt meegewogen. Daarbij moet mede worden betrokken dat het voor (rechts)personen van groot belang is dat zij toegang hebben tot het bancaire systeem. De omstandigheden van het geval kunnen meebrengen dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat een bank van haar contractuele opzeggingsbevoegdheid gebruik maakt (artikel 6:248 lid 2 Burgerlijk Wetboek; zie HR 10 oktober 2014, ECLl:NL:HR:2014:2929).
4.5.
Anderzijds heeft de klant op grond van artikel 2 lid 2 ABV de zorgplicht eraan mee te werken dat de bank aan haar verplichtingen jegens (onder meer) toezichthouders kan voldoen en om geen misbruik van de bankdiensten te (laten) maken, bijvoorbeeld door middel van strafbare feiten of activiteiten die schadelijk zijn voor de bank of haar reputatie of die de werking en betrouwbaarheid van het financiële stelsel kunnen schaden.
4.6.
ABN AMRO heeft de bankrelatie met
[eiser]
beëindigd omdat
[eiser]
bij de hypotheekaanvraag zou hebben gefraudeerd. ABN AMRO heeft deze conclusie getrokken uit het feit dat
[eiser]
al vanaf de aanvang van de hypotheek betalingsachterstanden heeft laten ontstaan en informatie ter bevestiging van zijn dienstverband en inkomen in 2014 bij Royal Logistics niet heeft aangeleverd.
[eiser]
betwist dat hij heeft gefraudeerd. Hij werkte ten tijde van de hypotheekaanvraag weldegelijk bij Royal Logistics voor het inkomen dat hij bij die aanvraag heeft opgegeven. In totaal heeft hij ongeveer vijf jaar bij Royal Logistics gewerkt. Royal Logistics was geen goede werkgever en betaalde zijn salaris vaak te laat en contant. In 2016 is hij daarom bij Royal Logistics weggegaan en is hij voor Randstad gaan werken. Dat blijkt ook uit de aangifte IB over 2016, die hij wel heeft kunnen overleggen. Dat hij de door ABN AMRO gevraagde stukken niet heeft kunnen aanleveren heeft volgens
[eiser]
met name te maken met het tijdsverloop. Na acht jaar is het niet meer mogelijk om bepaalde stukken te verkrijgen. Bovendien is Royal Logistics inmiddels failliet. De registratie van een dienstverband bij het UWV is een verplichting van de werkgever. Dat zijn dienstverband bij Royal Logistics bij het UWV niet bekend is kan hem dan ook niet worden tegengeworpen, aldus
[eiser]
.
4.7.
ABN AMRO heeft pas onderzoek naar
[eiser]
gedaan toen Florius haar op eventuele onregelmatigheden bij de hypotheekaanvraag had gewezen. Dat gebeurde acht jaar nadat de hypothecaire lening aan
[eiser]
was verstrekt, maar had veel eerder gekund, nu
[eiser]
al vanaf aanvang van de hypotheek zijn betalingsverplichtingen structureel niet nakwam. Na zo lange tijd was het voor
[eiser]
moeilijk, zo niet onmogelijk, geworden om zijn dienstverband en inkomen van destijds met de door ABN AMRO gewenste stukken te bewijzen. Bovendien heeft hij met de aangifte IB over 2016 wel aannemelijk gemaakt dat hij ten tijde van de hypotheekaanvraag bij Royal Logistics werkte voor het opgegeven inkomen. Weliswaar is in die aangifte opgenomen dat hij van Royal Logistics slechts een inkomen van € 10.000,= heeft ontvangen, maar
[eiser]
heeft daarvoor de plausibele verklaring gegeven dat hij in de loop van 2016 bij Royal Logistics is weggegaan en voor Randstad is gaan werken. Dat
[eiser]
zich bij de hypotheekaanvraag in 2014 schuldig heeft gemaakt aan fraude is dan ook niet aannemelijk geworden. Het gaat bovendien niet aan dat ABN AMRO hem daarvoor zoveel jaar later aan de schandpaal nagelt, na hem eerst in een onmogelijke bewijspositie te hebben gebracht.
4.8.
Onder deze omstandigheden is voorshands voldoende aannemelijk dat de bodemrechter tot het oordeel zal komen dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat ABN AMRO van haar contractuele opzeggingsbevoegdheid gebruik heeft gemaakt. De vordering tot voortzetting van de bankrelatie zal dus worden toegewezen op de wijze zoals in de beslissing staat vermeld.
4.9.
De vorderingen tot ongedaan maken van de registraties van
[eiser]
in het Incidentenregister en het Extern Verwijzingsregister zullen eveneens worden toegewezen, omdat gelet op wat hiervoor onder 4.7 is overwogen voorshands niet aannemelijk is dat ABN AMRO op goede gronden heeft besloten om tot de registraties over te gaan.
4.10.
Het opleggen van dwangsommen is niet nodig, nu ABN AMRO heeft toegezegd aan een veroordelend vonnis te zullen voldoen en er geen aanleiding is te veronderstellen dat zij zich niet aan deze toezegging zal houden.
4.11.
ABN AMRO wordt als de in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de kosten van dit geding, tot heden aan de zijde van
[eiser]
begroot op:
– € 131,18 aan kosten dagvaarding
– € 676,00 aan griffierecht
– € 1.016,00 aan salaris advocaat
€ 1.823,18 totaal
De voorzieningenrechter
5.1.
veroordeelt ABN AMRO om de bankrelatie met
[eiser]
volledig te herstellen totdat zich andere feiten of omstandigheden hebben voorgedaan op basis waarvan zij opnieuw tot een opzegging kan komen of totdat een rechter anders beslist,
5.2.
veroordeelt ABN AMRO om de registraties van
[eiser]
in het Incidentenregister en Verwijzingsregister binnen twee werkdagen na dit vonnis te verwijderen en op basis van de in dit vonnis genoemde feiten en omstandigheden verwijderd te houden totdat een rechter anders beslist,
5.3.
veroordeelt ABN AMRO in de kosten van dit geding, tot heden aan de zijde van
[eiser]
begroot op € 1.823,18,
5.4.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.5.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. A.J. Beukenhorst, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. B.P.W. Busch, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 8 juni 2022.