Rechtbank Noord-Holland, bodemzaak civiel recht overig

Omdat Codan in het buitenland gevestigd is, hebben de vorderingen een internationaal karakter en moet eerst de vraag worden beantwoord of de Nederlandse rechter bevoegd is van de vorderingen kennis te nemen. De rechtbank beantwoordt die vraag bevestigend en wel op grond van artikel 4 van de in deze zaak toepasselijke Verordening (EU) nr. 1215/2012 (Vo Brussel I bis), omdat gedaagden woonplaats hebben in Nederland

Ten aanzien van het op de onderhavige vorderingen toepasselijke recht overweegt de rechtbank als volgt. Voor zover de grondslag van de vorderingen een tekortkoming in de nakoming van een vervoersovereenkomst dan wel expeditie overeenkomst is, moet het toepasselijke recht worden vastgesteld aan de hand van Verordening (EG) nr. 593/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 17 juni 2008 inzake het recht dat van toepassing is op verbintenissen uit overeenkomst (Vo Rome I). Op grond van artikel 5 lid 2 sub b Vo Rome I (in geval van een vervoersovereenkomst) dan wel artikel 4 lid 1 sub b Vo Rome I (in geval van een expeditie overeenkomst) is Nederlands recht van toepassing, omdat gedaagden hun gewone verblijfplaats in Nederland hebben. Voor zover de Fenex-voorwaarden van toepassing zijn, is op grond van artikel 3 lid 1 Vo Rome I ook Nederlands recht van toepassing, omdat in de Fenex-voorwaarden een rechtskeuze voor Nederlands recht is opgenomen.

Codan legt aan haar vorderingen ten grondslag dat de zending garnalen door Kloosterboer in goede staat en op de juiste temperatuur in ontvangst is genomen, maar tijdens het aan Kloosterboer c.q. Daalimpex opgedragen vervoer niet de juiste temperatuur is gehandhaafd met als gevolg dat schade aan (een gedeelte van) de garnalen is ontstaan in de vorm van ijsvorming en blokvorming en de garnalen niet in goede staat bij koper Fuhwa zijn aangekomen. Codan houdt Kloosterboer en/of Daalimpex als vervoerder(s) op grond van artikel 8:42 van het Burgerlijk Wetboek (BW) aansprakelijk voor de schade. In het geval Kloosterboer en/of Daalimpex zijn opgetreden als expediteur(s) is VCL als vervoerder aansprakelijk voor de schade vanwege een toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de vervoersovereenkomst dan wel op grond van onrechtmatige daad, aldus Codan.

Partijen verschillen van mening over de vraag of de overeenkomst tussen Combi Shipping en Kloosterboer en/of Daalimpex moet worden aangemerkt als een vervoersovereenkomst of als een expeditie-overeenkomst. Dat kan echter in het midden blijven, omdat de rechtbank tot het oordeel komt dat niet is komen vast te staan dat de schade is opgetreden in de periode dat Kloosterboer en/of Daalimpex voor de zending verantwoordelijk was en ook niet dat er door Kloosterboer, Daalimpex of VCL een fout is gemaakt tijdens de opslag en het vervoer van de garnalen. De rechtbank overweegt daartoe als volgt.

Artikel 8:42 lid 1 BW bepaalt dat indien de gecombineerd vervoerder de zaken niet zonder vertraging ter bestemming aflevert in de staat waarin hij hen heeft ontvangen en niet is komen vast te staan, waar de omstandigheid, die het verlies, de beschadiging of de vertraging veroorzaakte, is opgekomen, hij voor de daardoor ontstane schade aansprakelijk is, tenzij hij bewijst, dat hij op geen der delen van het vervoer, waar het verlies, de beschadiging of de vertraging kan zijn opgetreden, daarvoor aansprakelijk is. De stelplicht en bewijslast van de goede staat van de garnalen bij ontvangst door Kloosterboer en het niet afleveren in dezelfde staat als waarin deze zijn ontvangen, ligt bij Codan.

Volgens Codan kan de goede staat van de garnalen bij aankomst in IJmuiden worden afgeleid uit het feit dat de temperatuur van de garnalen gedurende de vangstperiode niet hoger dan -25°C is geweest (productie C22), de garnalen blijkens de opgemaakte inspectierapporten op 24 juni 2019 in goede staat in Tromsø zijn gearriveerd (productie C24), tijdens het vervoer van de garnalen met de Kvitnos van Tromsø naar IJmuiden de juiste temperatuur in de containers is gehandhaafd (productie C26) en de garnalen bij ontvangst door Kloosterboer een juiste temperatuur hadden (productie C3). Kloosterboer c.s. en VCL hebben er echter op gewezen dat er niet van uit kan worden gegaan dat de lading zich bij in ontvangstneming in goede staat bevond en de ‘frosting’ zeer wel eerder kan zijn ontstaan. Dit verweer slaagt. Bij de ontvangst van de garnalen in IJmuiden is bij wijze van steekproef de temperatuur van slechts één doos garnalen gemeten en geen van de dozen is opengemaakt om de staat van de garnalen zelf te bekijken. Een inspectierapport zoals in Tromsø is in IJmuiden dus niet opgemaakt. Uit het temperatuuroverzicht (productie C26) blijkt bovendien dat de temperatuur in de container bij vertrek van de Kvitnos -15,8°C bedroeg en op 1 juli om 01:29 uur zelfs -6,3°C. Anders dan Codan stelt is tijdens het vervoer met de Kvitnos dus niet steeds de juiste temperatuur gehandhaafd. Omdat geen visuele inspectie van de garnalen heeft plaatsgevonden bij aankomst in IJmuiden kan dan ook niet worden geconcludeerd dat de garnalen bij ontvangst door Kloosterboer in goede staat waren en ook niet dat de garnalen in een slechtere staat zijn afgeleverd in China.

Ook de conclusie van Codan dat de temperatuur van de partij garnalen in de periode 12 tot en met 16 juli 2019 te hoog was, kan niet worden gevolgd. Temperatuuroverzichten van de periode 12 tot en met 16 juli 2019 ontbreken, zodat niet kan worden vastgesteld wat de werkelijke temperatuur in containers is geweest. Niet in geschil is echter dat de reefer containers in ieder geval tijdens het door VCL geregelde transport over de weg van het koelhuis van Daalimpex naar de binnenvaartterminal van TMA op 12 juli en gedurende het vervoer per binnenvaartschip van 15 juli tot 16 juli 2019 niet op de stroom waren aangesloten. Volgens Codan is als gevolg hiervan de temperatuur van de garnalen zodanig verhoogd dat schade in de vorm van ijsvorming is ontstaan. Codan baseert dat op het rapport van Battermann + Tillery (zie 2.8). Daarin schrijft de deskundige dat in de periode 17 en 18 juli 2019 de “return air temperature” van de containers na het loskoppelen van de stroom snel is gestegen, wat naar zijn mening te wijten is aan het niet adequaat koelen van de garnalen voorafgaand aan het laden op het vrachtschip. Volgens Battermann + Tillery is dit niet adequaat koelen de oorzaak van de schade aan de garnalen. Kloosterboer c.s. en VCL stellen echter dat een zending opeengepakte diepgevroren garnalen ook op het moment dat niet wordt gevroren slechts zeer langzaam in temperatuur stijgt, ook als de container niet wordt gevroren. De korte rit van Daalimpex in Velsen naar de TMA-terminal in Velsen en het nachtelijke vervoer per binnenschip van 15 juli 18.15 uur tot 16 juli in de ochtend zonder dat de reefer containers gekoeld worden is daarom geen enkel probleem. Volgens Kloosterboer c.s. gebeurt dit al 20 jaar zonder problemen op deze manier en heeft ook een eerder in opdracht van Combi Shipping uitgevoerd transport van garnalen op dezelfde manier plaatsgevonden. Codan heeft dat niet weersproken. Kloosterboer c.s. en VCL verwijzen voor de onderbouwing van dit verweer naar het rapport van Van Ameyde Marine (hierna: Van Ameyde) waarin staat dat de conclusie van Batterman + Tillery geen stand houdt (zie 2.9). Van Ameyde licht toe dat een verhoging van de return air temperature een heel normaal verschijnsel is bij containers met diepgevroren cargo wanneer de operatie van de reefer unit kort wordt gestopt voor operationele redenen zoals kort transport en laden en lossen. Van Ameyde schrijft dat toen de reefer units weer werden opgestart de “supply air temperature” en de “return air temperature” snel weer de vereiste niveaus bereikten wat bewijst dat de lading diepgevroren moet zijn geweest en dat temperatuur van de lading in de containers in lijn moet zijn geweest met de snel bereikte luchttemperatuur. De stelling van Kloosterboer c.s. en VCL dat de periode waarin de reefer containers niet op de stroom waren aangesloten te kort was om de temperatuur van de partij garnalen significant te laten stijgen wordt bovendien met zoveel woorden bevestigd door de (door Codan overgelegde) verklaring (zie 2.10) van de onderzoeker die de partij garnalen na aankomst in China heeft onderzocht. Hij schrijft dat de containers op 22 augustus 2019 om 3.00 uur GMT zijn gelost, om 23.00 lokale tijd uur zijn opgehaald bij de terminal en de volgende morgen om 7.00 uur lokale tijd zijn afgeleverd bij de geadresseerde. Al die uren zijn de containers niet op de stroom aangesloten geweest, maar dat kan volgens de onderzoeker niet de oorzaak van de schade zijn geweest, omdat de tijd zonder stroom daar te kort voor was.

Codan zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Anders dan door VCL gevorderd, zal de rechtbank voor de advocaatkosten aansluiten bij het tarief voor zaken van onbepaalde waarde, mede omdat daar bij het door partijen betaalde griffierecht ook vanuit is gegaan en VCL daar geen bezwaar tegen heeft gemaakt.

De kosten aan de zijde van zowel Kloosterboer c.s. als VCL worden begroot op:

- griffierecht 667,00

- salaris advocaat 1.126,00 (2 punten × tarief € 563,00)

Totaal € 1.793,00

De door Kloosterboer c.s. gevorderde nakosten en de wettelijke rente over de proceskosten zullen ook worden toegewezen vanaf 14 dagen na betekening van dit vonnis.