Het materiële strafrecht is het geheel aan rechtsvoorschriften, dat aangeeft welke gedragingen strafbaar zijn en welke straf op welke strafbare gedraging van toepassing is. Het materiële strafrecht wordt voor een belangrijk deel geregeld in het Wetboek van Strafrecht. Het complement van het materiële strafrecht vormt het formele strafrecht, dat de procedures bij overtredingen van het materiële strafrecht beschrijft.