Rechtbank Midden-Nederland, eerste aanleg - meervoudig strafrecht overig

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft bepleit dat het Openbaar Ministerie niet-ontvankelijk moet worden verklaard in de vervolging voor de feiten 1 en 2, omdat sprake is van een schending van de beginselen van een behoorlijke procesorde.

Primair heeft de raadsvrouw daartoe aangevoerd dat het vertrouwensbeginsel is geschonden, omdat zowel aan de moeder van verdachte als aan de voormalig raadsman van verdachte concrete, duidelijke en ondubbelzinnige toezeggingen zijn gedaan dat verdachte niet vervolgd zou worden als hij mee zou blijven werken aan een interventietraject van de gemeente, gericht op het deradicaliseren van zijn gedachtegoed. Verdachte mocht vertrouwen op deze toezeggingen, omdat deze namens de officier van justitie zijn gedaan door de heer [A] , een ambtenaar van de gemeente, die uit hoofde van zijn functie via het multidisciplinair casusoverleg in nauw contact stond met de politie en het Openbaar Ministerie. Deze uitlatingen zijn dan ook toe te rekenen aan het Openbaar Ministerie.

Indien de rechtbank van oordeel is dat de toezeggingen niet kunnen worden toegerekend aan het Openbaar Ministerie, heeft de raadsvrouw een voorwaardelijk verzoek gedaan tot het horen van getuige [getuige] , die als medewerker van het Openbaar Ministerie telkens aanwezig is geweest bij de casusoverleggen.

Subsidiair heeft de raadsvrouw aangevoerd, dat als de rechtbank van oordeel is dat de ambtenaar van de gemeente niet namens het Openbaar Ministerie toezeggingen heeft gedaan en als onbevoegde derde wordt gezien, er in dat geval in strijd is gehandeld met het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging. Het Openbaar Ministerie heeft immers bij de vervolging geen rekening gehouden met de toezeggingen die zijn gedaan.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat het ontvankelijkheidsverweer verworpen dient te worden.

Uit het dossier blijkt weliswaar dat er door een ambtenaar van de gemeente toezeggingen zijn gedaan aan zowel de moeder van verdachte als de raadsman van verdachte, maar deze toezeggingen zijn niet bindend voor het Openbaar Ministerie en kunnen ook niet redelijkerwijs het gerechtvaardigd vertrouwen wekken dat verdachte niet zou worden vervolgd. Volgens jurisprudentie van de Hoge Raad moet het immers gaan om een uitlating van het Openbaar Ministerie zelf, dan wel een uitlating die aan het Openbaar Ministerie kan worden toegerekend. Uitlatingen die zijn gedaan door functionarissen aan wie geen bevoegdheden in verband met de vervolgingsbeslissing zijn toegekend, kunnen niet tot gerechtvaardigd vertrouwen leiden. Ten aanzien van de toezegging aan de raadsman geldt daarbij dat deze als rechtsgeleerde bij uitstek weet dat een ambtenaar van de gemeente geen toezeggingen kan doen over het al dan niet vervolgen van een verdachte.

Zelfs indien sprake zou zijn van in redelijkheid opgewekt vertrouwen, staat vast dat verdachte niet aan de gestelde voorwaarde - het blijven meewerken aan het door de gemeente ingezette hulpverleningstraject - heeft voldaan, aangezien hij in de betreffende periode is doorgegaan met het plegen van strafbare feiten. Het Openbaar Ministerie is dan ook ontvankelijk.

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank kan zich voorstellen dat de mededeling van gemeenteambtenaar de heer [A] aan de moeder van verdachte, gelet op zijn positie in het multidisciplinaire casusoverleg waar ook het Openbaar Ministerie deel van uitmaakte, bij verdachte de indruk hebben gewekt dat hij op dat moment niet strafrechtelijk aangepakt zou gaan worden. Daargelaten of de mededeling van [A] aan het Openbaar Ministerie kan worden toegerekend, kon verdachte daaraan niet het vertrouwen ontlenen dat hij ook een aantal maanden later, toen het Openbaar Ministerie de vervolgingsbeslissing feitelijk nam, niet meer vervolgd zou worden gelet op het volgende.

Het bericht dat [A] op 20 november 2023, vlak na de mislukte uitreispoging van verdachte, aan de moeder van verdachte stuurde, luidt als volgt:

‘het OM heeft besloten geen onderzoek te doen naar [verdachte] . Dat is in zijn situatie heel fijn. Het had namelijk ook anders gekund. Als [verdachte] stopt met meewerken, dan kan het OM nog van gedachten veranderen. (…) ”  (Voetnoot 1)

Uit de bewoordingen van het bericht blijkt dat als voorwaarde gold dat verdachte zou meewerken aan het ingezette hulpverleningstraject. Ook het bericht van 6 december 2023 van de toenmalige advocaat van verdachte aan [A] bevat de woorden ‘zolang hij goed blijft meewerken’. Hiermee was uitdrukkelijk de mogelijkheid opengelaten om over te gaan tot vervolging indien verdachte niet zou meewerken aan de gestelde voorwaarden. Het Openbaar Ministerie heeft vervolgens pas geacteerd nadat de AIVD per ambtsbericht van 14 mei 2024 informatie verstrekte, waaruit naar voren kwam dat verdachte nog steeds terroristische aspiraties had. Uit onderzoek is vervolgens gebleken dat verdachte, wederom online contacten onderhield over uitreizen en het plegen van aanslagen en in dat verband ook een groot aantal graven heeft vernield. Voor zover de mededeling van [A] eind 2023 al aan het Openbaar Ministerie kan worden toegerekend, kon verdachte, toen het Openbaar Ministerie pas later en onder gewijzigde omstandigheden haar vervolgingsbeslissing nam, daar op dat moment geen gerechtvaardigd vertrouwen meer aan ontlenen. Door eerst voorrang te geven aan een hulpverleningstraject boven strafvorderlijk optreden, heeft het Openbaar Ministerie ruimte gegeven om de zorgen die speelden rondom verdachte op een andere manier op te lossen. Toen die aanpak niet bleek te werken en er nieuwe verdenkingen waren ontstaan, heeft het Openbaar Ministerie alsnog voor de strafvorderlijke route gekozen. De vervolging van verdachte is tegen die achtergrond evenmin in strijd met het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging. Gelet op dit oordeel, komt de rechtbank niet toe aan het voorwaardelijke verzoek van de raadsvrouw tot het horen van getuige [getuige] .

Conclusie

De rechtbank verwerpt het verweer. Het Openbaar Ministerie is ontvankelijk in de vervolging. De dagvaarding is geldig. De rechtbank is bevoegd tot kennisneming van het ten laste gelegde. Er zijn geen redenen voor schorsing van de vervolging. De rechtbank zal daarom de zaak inhoudelijk beoordelen.

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd verdachte ter zake van het door de officier van justitie bewezen geachte te veroordelen tot:

De officier van justitie heeft voorts gevorderd het locatieverbod en het uit te oefenen toezicht

daarop dadelijk uitvoerbaar te verklaren.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft verzocht om bij de strafoplegging hooguit te komen tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf gelijk aan de duur van het voorarrest, in combinatie met een voorwaardelijk strafdeel. Zowel de reclassering als de forensisch psycholoog concluderen dat het risico op gewelddadig extremisme matig is. Dit is volgens de raadsvrouw in lijn met de conclusies van het NTA-rapport en kan worden ondervangen met bijzondere voorwaarden.

Ten aanzien van de geadviseerde bijzondere voorwaarden heeft de raadsvrouw aangevoerd dat verdachte, in plaats van inhoudelijke gesprekken met een theologisch deskundige, zijn religieuze vorming overeenkomstig de aanbeveling in het NTA-rapport wenst voort te zetten bij de imam van de gemeente Utrecht . Daarnaast merkt de verdediging op dat het locatiegebod niet is onderbouwd en dat de contactverboden niet voldoende zijn gespecificeerd. Wat betreft het geadviseerde demonstratieverbod verzoekt de verdediging om deze voorwaarde niet op te leggen, nu een dergelijk verbod niet in overeenstemming is met de artikelen 10 en 11 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM).

Tot slot heeft de verdediging verzocht om rekening te houden met de conclusies van de forensisch psycholoog, die verdachte verminderd toerekeningsvatbaar acht.

Het oordeel van de rechtbank

Bij het bepalen van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de ernst van het bewezenverklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals ter terechtzitting is gebleken.

De ernst van de feiten en de omstandigheden waaronder deze zijn begaan

Verdachte heeft in 2023 geprobeerd om via Ethiopië af te reizen naar een door IS (Al-Shabaab) gecontroleerd gebied in Somalië, met de bedoeling zich aan te sluiten bij een terroristische organisatie en op die manier deel te nemen aan de gewapende strijd. Een strijd waarin terroristische misdrijven worden gepleegd, angst wordt verspreid onder de bevolking en samenlevingen worden ontwricht. Verdachte heeft zich onder andere laten informeren over het afreizen naar strijdgebied, hij heeft vliegtickets gekocht om naar Addis Abeba te reizen en telefoons voorhanden gehad waarop volop Jihadistisch gedachtegoed aanwezig was. Voorts heeft hij meermaals en op verschillende manieren de wens geuit om af te reizen naar het strijdgebied. Verdachte heeft online contact gehad met een persoon over het plegen van aanslagen en daarbij de wens geuit om als martelaar te sterven en daarbij een groot aantal burgerslachtoffers te maken. Deze voorbereidingshandelingen wijzen op een bewuste keuze, die zich gedurende een langere tijd heeft gemanifesteerd. Het bewezenverklaarde feit is een ernstig misdrijf dat grote onrust en angst in de maatschappij veroorzaakt. Indien verdachte daadwerkelijk was uitgereisd en zich had aangesloten bij een IS gerelateerde organisatie, had dit zeer ernstige gevolgen kunnen hebben. Verdachte had slachtoffers kunnen maken. Terwijl overheden wereldwijd naarstig proberen de terreurdreiging te verminderen en aan IS gelieerde organisaties terug te dringen, heeft verdachte juist geprobeerd een bijdrage te leveren aan die dreiging en organisaties.

Daarnaast heeft verdachte zich schuldig gemaakt aan de vernieling van 117 graven op de begraafplaats [locatie 2] . Verdachte heeft daarmee een grote ravage aangericht. Niet alleen in materiele zin, maar ook in emotionele zin bij de nabestaanden. Verdachte heeft opzettelijk en op grove wijze de plek vernield waar dierbaren hun laatste rustplaats hebben. Een plek die voor nabestaanden symbool staat voor rouw, herinnering en respect, terwijl zij – zo blijkt uit de toelichting bij de ingediende vorderingen – in sommige gevallen nog hevig worstelen met het verlies van hun naaste. Hij heeft geen enkel respect getoond voor de nagedachtenis van de overledenen en de nabestaanden die geconfronteerd werden met vernielde graven van hun overleden geliefden. De impact van dit feit is door een groot aantal benadeelde partijen omschreven in de ingediende vorderingen, waarbij veelvuldig melding is gemaakt van slaapproblemen, onbegrip, boosheid en verdriet. Verdachte heeft ontzettend veel mensen getroffen op een zeer pijnlijke manier. De emoties van de nabestaanden waren ook tijdens de terechtzitting, bijna een jaar na de vernielingen, nog steeds sterk voelbaar.

Verdachte heeft tijdens de zitting zijn excuses gemaakt voor dit feit. Hij had naar eigen zeggen impulsief en dom gehandeld. Verdachte verklaarde zich bereid de schade die hij had veroorzaakt te vergoeden. Deze verklaring beperkte hij echter tot de twintigtal vernielingen die hij zelf met video-opname had vastgelegd. Ten aanzien van de rest, bijna 100 graven dus, bleef hij ontkennen, dan wel zich beroepen op zijn zwijgrecht. Daarmee heeft verdachte grotendeels zijn verantwoordelijkheid niet willen nemen. Het hiervoor overwogene rechtvaardigt een forse gevangenisstraf.

De persoon van verdachte

De rechtbank heeft bij haar beslissing rekening gehouden met het uittreksel justitiële documentatie (‘het strafblad’) van verdachte van 7 oktober 2024, waaruit blijkt dat hij niet eerder is veroordeeld. Het strafblad van verdachte weegt dus niet in strafverminderende of strafvermeerderende zin mee.

De rechtbank heeft ook kennisgenomen van het ideologisch duidingsrapport opgemaakt door Nuance door Training en Advies (NTA) van 13 mei 2025. Het NTA-rapport houdt – kort samengevat en voor zover relevant – het volgende in. Verdachte had onder invloed van extremistische opvattingen, netwerken en propaganda destijds de wens om uit te reizen naar Somalië en Gaza. Verdachte heeft zich inmiddels gedistantieerd van extremistische opvattingen ten aanzien van Jihad, Kalifaat, martelaarschap en hijra. De imam die hem tot zijn aanhouding in mei 2024 begeleidde heeft hem hiertoe bewogen. Verdachte bevond zich tijdens zijn aanhouding nog midden in een ideologisch veranderingsproces.

De rapporteur merkt op dat verdachte op sommige terreinen nog steeds langs een extremistisch denkkader redeneert. Het wordt uit de gesprekken duidelijk dat verdachte op dit moment onder invloed staat van extremistische personen in detentie. Uit de dossierstukken en de gesprekken met de verdachte blijkt dat verdachte beïnvloedbaar is en impulsief kan handelen. Hij is zeer geraakt door het oorlogsleed in Gaza en ervaart hierover hevige emoties. In het licht van bovenstaande karaktereigenschappen vindt de rapporteur het raadzaam om ook deze emoties te begeleiden.

Ook heeft de rechtbank kennisgenomen van het reclasseringsadvies van 16 mei 2025. Dit reclasseringsadvies houdt – kort samengevat en voor zover relevant – het volgende in. Verdachte bekent plannen te hebben gemaakt om naar Gaza te gaan. Er waren duidelijke aanwijzingen voor radicalisering en extremisme. Verdachte stond online in contact met een jihadistisch-salafistisch netwerk en zij indoctrineerden hem om deel te nemen aan de gewapende strijd. De reclassering schrijft dat verdachte niet heeft meegewerkt aan een pro Justitia onderzoek, waardoor onduidelijk blijft of zijn depressieve klachten hebben bijgedragen aan het delictgedrag. De reclassering adviseert een gevangenisstraf met een voorwaardelijk strafdeel en bijzondere voorwaarden.

Tot slot heeft de rechtbank kennisgenomen van het door de verdediging ingebrachte persoonlijkheidsrapport van 21 mei 2025, opgemaakt door gezondheidszorgpsycholoog [G] . Deze rapportage is vlak voor de zitting ingebracht, waardoor de reclassering deze rapportage niet bij haar advies heeft kunnen betrekken. De psycholoog schrijft dat bij verdachte sprake is van een (nog) beperkt ontwikkelde en uitgerijpte identiteit en persoonlijkheid. Hij komt naar voren als nogal naïef, onnadenkend en beïnvloedbaar. Daarnaast heeft verdachte in toenemende mate een depressieve stoornis met angstige spanning. Hier was ook sprake van ten tijde van het tenlastegelegde. Zijn sociaal-emotionele kwetsbaarheiden, passend bij zijn beperkt ontwikkelde en uitgerijpte persoonlijkheid, maken verdachte gevoelig voor beïnvloeding. Verdachte leek een houvast te hebben gevonden/gezocht bij personen die hij op sociale media leerde kennen en werd daarbij steeds meer in een fuik gezogen waarbij religie een steeds prominentere rol is gaan spelen. Langzaamaan heeft zich vervolgens een proces van radicalisering voorgedaan bij verdachte, waarbij hij uiteindelijk zelfs besloot om naar Gaza uit te reizen. Later heeft vader verdachte steeds meer en intenser onder druk gezet om in contact te treden met de ronselaars en hen zodoende te kunnen pakken. Hij zou om die reden toch weer online in contact zijn getreden met personen uit het jihadistisch-salafistische netwerk. Betrokkene was al kwetsbaar (naïef en beïnvloedbaar) en zoekende (passende bij zijn gebrekkige identiteit en eigenheid) en toen hij ook nog eens onder druk werd gezet door zijn vader was hij onvoldoende bestand om hier tegenin te gaan en zijn eigen keuzes te maken. Het leidde enerzijds tot depressieve gevoelens, maar ook tot gevoelens van onmacht en frustratie, die hij onvoldoende onder controle kon houden en wat een rol heeft gespeeld in de concrete vernieling van de graven. Een gebrekkige en vooral vermijdende coping is hier eveneens deels debet aan. Het geheel overziend is psycholoog dan ook van mening dat verdachte als gevolg van de beschreven combinatie onvoldoende in staat was om zijn gedrag op een andere, meer gezonde wijze bij te sturen en andere gedragskeuzes te maken en adviseert het bewezenverklaarde in verminderde mate aan verdachte toe te rekenen.

De rechtbank overweegt ten aanzien van dit laatste rapport dat zij de vaststellingen over de persoonlijkheid van verdachte kan volgen, waaronder dat verdachte naar voren komt als naïef, onnadenkend en beïnvloedbaar. De rechtbank volgt het rapport echter niet in de conclusie dat het bewezenverklaarde in verminderde mate aan verdachte kan worden toegerekend. Dit komt omdat het rapport en het advies sterk is gebaseerd op de verklaring van verdachte dat hij onder druk van zijn vader heeft gehandeld. Deze verklaring heeft de rechtbank in de bewijsoverwegingen als onaannemelijk terzijde geschoven, waardoor de grondslag voor verminderde toerekeningsvatbaarheid komt te vervallen. De rechtbank zal het bewezenverklaarde dan ook volledig aan verdachte toerekenen.

Strafoplegging

De rechtbank is van oordeel dat gezien de ernst van de bewezenverklaarde feiten niet anders kan worden gereageerd dan met oplegging van een gevangenisstraf van geruime duur. In de jonge leeftijd van verdachte, zijn hiervoor genoemde persoonlijkheidstrekken en zijn blanco strafblad, ziet de rechtbank voldoende aanleiding om een deel daarvan voorwaardelijke op te leggen. Hoewel de rechtbank de conclusies van het NTA-rapport dat verdachte ten tijde van zijn aanhouding zich al grotendeels had gedistantieerd van het jihadistisch gedachtengoed niet onderschrijft (gelet op de bewezenverklaring), hecht zij er wel aan dat dat met hulp in een dwingend kader geprobeerd gaat worden. Verdachte is (vanuit de gemeente) slechts enkele maanden begeleid geweest toen hij werd aangehouden, waarbij er geen controle is geweest op zijn online gedrag. Juist het online domein baart zorgen. Voor de rechtbank staat vast dat verdachte naar betrokken instanties, waaronder de gemeente en de wijkagent, een te positief beeld van zichzelf heeft geschetst dat niet strookte met zijn online gedrag.

Gelet op hetgeen hiervoor is gezegd over de jeugdigheid en beïnvloedbaarheid van verdachte acht de rechtbank een strikt kader met behandeling, begeleiding en controle nodig. De rechtbank wil verdachte de kans bieden om na detentie een leven op te bouwen waarin hij maatschappelijk aanvaardbare doelen nastreeft, en zal daarom de gevangenisstraf deels voorwaardelijk opleggen.

Alles afwegende zal de rechtbank aan verdachte een gevangenisstraf opleggen voor de duur van veertig maanden, met aftrek van de tijd die verdachte in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, waarvan tien maanden voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar.

De rechtbank zal aan dit voorwaardelijke deel bijzondere voorwaarden verbinden zoals geadviseerd door de reclassering, met uitzondering van het demonstratieverbod. De opgelegde bijzondere voorwaarden zijn onder paragraaf 12 van dit vonnis te vinden.

Dadelijke uitvoerbaarheid

Naar het oordeel van de rechtbank dient er ernstig rekening mee te worden gehouden dat verdachte wederom een misdrijf zal begaan dat gericht is tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van één of meerdere personen. Daarbij betrekt de rechtbank dat verdachte weinig inzicht geeft in wat hem ertoe heeft bewogen te willen deelnemen aan de gewapende strijd. Op veel vragen van de rechtbank heeft verdachte zich op zijn zwijgrecht beroepen. Voorts neemt de rechtbank in aanmerking dat het bewezenverklaarde onder feit 2, waarbij verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan handelingen ter voorbereiding/bevordering van een terroristische misdrijven, in de kern een feit is dat bij uitstek gericht is tegen – of gevaar veroorzaakt voor – de onaantastbaarheid van het lichaam van één of meer personen. Deze omstandigheden in onderling verband en samenhang bezien rechtvaardigen dat de bijzondere voorwaarden dadelijk uitvoerbaar worden verklaard.

Tenuitvoerlegging van de op te leggen gevangenisstraf zal volledig plaatsvinden binnen de penitentiaire inrichting, tot het moment dat aan verdachte voorwaardelijke invrijheidstelling wordt verleend als bedoeld in artikel 6:2:10 van het Wetboek van Strafvordering.

Gelet op de door de deskundige gesignaleerde beïnvloeding van verdachte op zijn huidige penitentiaire afdeling, acht de rechtbank het wenselijk dat verdachte in een regulier regime wordt geplaatst en niet op de Terroristenafdeling.

De officier van justitie heeft gevorderd dat de rechtbank de in beslag genomen iPhones met goednummer 816705 en goednummer 816365 zal verbeurdverklaren, omdat verdachte deze telefoons heeft gebruikt bij het tenlastegelegde.

Ten aanzien van de inbeslaggenomen telefoon met goednummer 816366 heeft de officier van justitie zich op het standpunt gesteld dat hierover nog geen beslissing genomen dient te worden, omdat de telefoon nog niet ontsleuteld is.

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft geen standpunt ingenomen ten aanzien van het beslag.

Verbeurdverklaring

De rechtbank zal de volgende in beslag genomen voorwerpen verbeurdverklaren:

Met behulp van deze voorwerpen is het onder 2 bewezenverklaarde feit begaan.

Bewaring in beslag genomen voorwerp

Met betrekking tot het in beslag genomen voorwerp, te weten een Iphone (goednummer 816366), zal de rechtbank de bewaring ten behoeve van de rechthebbende van dit voorwerp gelasten.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich ten aanzien van de vorderingen 1 tot en met 25 en 32 tot en met 34 op het standpunt gesteld dat deze voldoende onderbouwd en dus volledig toewijsbaar zijn.

De officier van justitie vindt dat de vorderingen 28, 29 en 30 gematigd dienen te worden voor wat betreft de hoogte van de gevorderde immateriële schade en voor zover de gevorderde materiële schade niet (volledig) is onderbouwd.

Tot slot heeft de officier van justitie zich op het standpunt gesteld dat de vorderingen 26, 27 en 31 in zijn geheel niet-ontvankelijk dienen te worden verklaard, omdat de vorderingen onvoldoende (gespecificeerd en) onderbouwd zijn.

Het standpunt van de verdediging

De raadsvrouw heeft zich primair op het standpunt gesteld dat de vorderingen, voor zover deze zien op vernielingen die niet op video zijn vastgelegd, moeten worden afgewezen vanwege de bepleite vrijspraak.

Subsidiair heeft de raadsvrouw verzocht om de vorderingen 3, 9, 11, 12, 14, 15, 25, 26 en 27, af te wijzen omdat ten aanzien van deze vorderingen niet is vast te stellen of de schade zoals genoemd in het dossier overeenkomt met de schade die is vermeld op de vorderingen.

Meer subsidiair heeft de raadsvrouw verzocht om de vorderingen 26, 27 en 31 af te wijzen, omdat de materiële schade niet is onderbouwd. Daarnaast heeft zij verzocht om alle vorderingen met betrekking tot de immateriële schade te matigen tot een bedrag van € 100,- per graf.

Voor het overige heeft de raadsvrouw verzocht de vorderingen af te wijzen.

Ontvankelijkheid benadeelde partij 23

De gemachtigde van de benadeelde partij [benadeelde 3] heeft in de vordering tot schadevergoeding laten weten dat de benadeelde partij op [overlijdensdatum] 2025 is overleden. De rechtbank overweegt dat het overlijden van de benadeelde partij na het indienen van zijn vordering in beginsel geen beletsel vormt voor het behandelen van de vordering tot schadevergoeding. De vordering van de benadeelde partij is onder algemene titel overgegaan op de rechtsopvolgers/erfgenamen, hierna te noemen de erven.

Benadeelde partijen 26, 27,31, 33 en 34 niet-ontvankelijk

Benadeelde partij 26, [benadeelde 30] , vordert een bedrag van € 4.000,- met als toelichting ‘Het graf is nog niet gemaakt’. Ten aanzien van dit bedrag zijn geen bewijsstukken opgenomen, evenmin is de vordering op een andere manier toegelicht. Bij gebrek aan onderbouwing wordt deze vordering niet-ontvankelijk verklaard.

Benadeelde partij 27, [benadeelde 31] , vordert een bedrag van ‘ongeveer’ € 6.000,- met als toelichting ‘marmer vervangen en grafsteen vervangen’. Ten aanzien van dit bedrag zijn geen bewijsstukken opgenomen, evenmin is de vordering op een andere manier toegelicht. Bij gebrek aan onderbouwing wordt deze vordering niet-ontvankelijk verklaard.

Wat betreft de vordering van de benadeelde partij 31 stelt de rechtbank vast dat een deel van het voegingsformulier ontbreekt en dat de vordering ook niet is ondertekend door de benadeelde partij. Het voegingsformulier is dan ook ongeldig en de rechtbank verklaart de vordering om deze reden niet-ontvankelijk.

Een medewerker van Slachtofferhulp Nederland heeft op de zitting mondeling namens benadeelde partijen 33 en 34 een vordering tot schadevergoeding ingediend. Gelet op artikel 51f lid 2 Sv is een machtiging vereist om namens de benadeelde partij op te kunnen treden. Nu de gemachtigde geen schriftelijke machtiging heeft overgelegd, en uit het dossier evenmin blijkt van een andere vorm van toestemming, acht de rechtbank de benadeelde partijen 33 en 34 niet-ontvankelijk in de vordering tot schadevergoeding. De rechtbank komt dus niet toe aan de inhoudelijke beoordeling daarvan.

Ten aanzien van de gevorderde materiele schade

De gevorderde materiele schade betreft telkens schade aan de graven, aan daarop geplaatste foto’s of aan andere attributen die zich op het graf bevonden.

De rechtbank wijst de schadebedragen toe voor zover de schade op grond van het dossier voldoende in rechtstreeks verband staat met het onder feit 3 bewezenverklaarde en de schade is onderbouwd met een factuur, een offerte voor de reparatie of op andere wijze voldoende is onderbouwd en redelijk wordt geacht. Voor zover dit niet het geval is, verklaart de rechtbank de benadeelde partij (voor dat deel van de vordering) niet-ontvankelijk.

De rechtbank komt tot een vaststelling van de materiele schade op basis van een factuur en maakt, bij het ontbreken daarvan, gebruik van haar schattingsbevoegdheid gelet op de offerte of andere onderbouwing van de benadeelde partij, dan wel de offerte of factuur van een andere benadeelde partij die sterk vergelijkbare schade claimt.

De beslissing van de rechtbank omtrent de gevorderde materiële schade voor elk van de vorderingen is weergegeven in de onderstaande tabel.

Ten aanzien van de gevorderde immateriële schade

Op grond van artikel 6:106 aanhef en onder b van het Burgerlijk Wetboek hebben de benadeelde partijen recht op een naar billijkheid vast te stellen vergoeding van immateriële schade indien zij ten gevolge van de strafbare feiten op andere wijze in hun persoon zijn aangetast. Deze aantasting wordt beoordeeld op grond van de aard en de ernst van de normschending en van de gevolgen daarvan.

De rechtbank is van oordeel dat de normschending van zo’n aard en ernst is dat daarvoor immateriële schade moet worden toegekend. Een graf is een plaats waar men in rust en op vaak op zeer persoonlijke wijze de nagedachtenis aan een dierbare overledene in leven houdt. Verdachte heeft met zijn handelen niet alleen die plek vernield en beschadigd, maar ook die nagedachtenis geschonden, en daarbij de nabestaanden veel verdriet en soms ook angst (voor herhaling) bezorgd. Het geestelijk lijden dat dit heeft veroorzaakt is door een aantal benadeelde partijen treffend en invoelbaar onder woorden gebracht.

De vorderingen van de verschillende benadeelde partijen zijn naar hun aard zeer vergelijkbaar: de vorderingen zien op hetzelfde feitencomplex, namelijk soortgelijke vernielingen aan graven, en het betreffen telkens directe nabestaanden van de overledene. Gelet op deze overeenkomsten vindt de rechtbank het passend om voor alle benadeelden een gelijk bedrag aan immateriële schadevergoeding vast te stellen.

Op grond van de door de benadeelde partijen gestelde omstandigheden en rekening houdend met de vergoedingen die in soortgelijke zaken worden toegekend, begroot de rechtbank de immateriële schadevergoeding voor elke benadeelde partij naar billijkheid op € 150,-.

De rechtbank zal de benadeelde partijen niet-ontvankelijk verklaren ten aanzien van de meer gevorderde immateriële schade.

Wettelijke rente

Voor zover de rechtbank de vorderingen toewijst, zal zij het toegewezen bedrag vermeerderen met de wettelijke rente vanaf het moment dat de schade is ontstaan.

Proceskosten

Verdachte zal worden veroordeeld in de kosten die de (erven van de) benadeelde partijen 1 tot en met 25 en 28 tot en met 30 hebben gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog zullen maken. Deze kosten worden tot op dit moment begroot op nihil.

[benadeelde 1] heeft verzocht om een vergoeding van de proceskosten aan de hand van het liquidatietarief. Verdachte zal ten aanzien van benadeelde partij [benadeelde 1] worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij tot aan deze uitspraak in verband met de vordering heeft gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog zal maken. Deze kosten worden tot op dit moment begroot conform het liquidatietarief in kantonzaken op € 80,-. Dit bedrag bestaat uit 1 punt (€ 40,-) voor het indienen van de vordering en 1 punt (€ 40,-) voor het verschijnen ter terechtzitting. De rechtbank zal de overige gevorderde proceskosten (reis- en parkeerkosten) afwijzen, nu de benadeelde partij met een betaald gemachtigde procedeert waardoor de reis- en parkeerkosten niet voor vergoeding in aanmerking komen.

Nu de benadeelde partijen 26, 27, 31, 33 en 34 niet-ontvankelijk worden verklaard in hun vorderingen, zullen zij worden veroordeeld in de kosten die verdachte heeft gemaakt in het kader van zijn verweer tegen deze vorderingen. Deze kosten worden tot op dit moment begroot op nihil.

Schadevergoedingsmaatregel

In het belang van de benadeelde partijen wordt, als extra waarborg voor betaling aan hen, de maatregel van artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht aan verdachte opgelegd. Deze maatregel houdt de verplichting tot betaling van het toegewezen bedrag aan de Staat in, te vermeerderen met de wettelijke rente.

Als door verdachte niet wordt betaald, wordt deze verplichting aangevuld met het bijbehorende aantal dagen gijzeling zoals vermeld in het dictum, waarbij toepassing van gijzeling de betalingsverplichting niet opheft

De betaling die is gedaan aan de Staat wordt op de verplichting tot betaling aan de (erven van de) benadeelde partijen in mindering gebracht. Dit geldt andersom ook indien betaling is gedaan aan de (erven van de) benadeelde partijen.

Ambtshalve oplegging 36f-maatregel ten behoeve van benadeelde partijen 31, 33 en 34

De rechtbank heeft benadeelde partij 31, de heer [benadeelde 35] , niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering, omdat de vordering niet is ondertekend en het voegingsformulier derhalve ongeldig is. De rechtbank heeft de benadeelde partijen 33 en 34 niet-ontvankelijk verklaard in hun vordering, omdat geen schriftelijke machtiging is overgelegd.

Op grond van het dossier is de rechtbank bekend geworden dat de benadeelde partijen materiële en/of immateriële schade hebben geleden. De rechtbank ziet daarom aanleiding om ten aanzien van deze benadeelde partijen ambtshalve toepassing te geven aan artikel 36f Sr door aan verdachte voor (een deel van) de gevorderde bedragen een schadevergoedingsmaatregel op te leggen.

De rechtbank begroot de schade van benadeelde partij 31 schattenderwijs op € 250,- en zal voor dit bedrag de schadevergoedingsmaatregel opleggen. Ten aanzien van de benadeelde partijen 33 en 34 zal de rechtbank voor het gevorderde bedrag van € 150,- per benadeelde partij de schadevergoedingsmaatregel opleggen.

De rechtbank zal de toegewezen bedragen vermeerderen met de wettelijke rente vanaf het moment dat de schade is ontstaan. Voor partij 31 geldt als ingangsdatum van de wettelijke rente: 11 mei 2024. Voor de partijen 33 en 34 geldt als ingangsdatum van de wettelijke rente: 4 mei 2024.

Als door verdachte niet wordt betaald, wordt deze verplichting aangevuld met het bijbehorende aantal dagen gijzeling zoals vermeld in het dictum, waarbij de toepassing van de gijzeling de betalingsverplichting niet opheft.

De betaling die is gedaan aan de Staat wordt op de verplichting tot betaling aan de benadeelde partijen in mindering gebracht. Dit geldt andersom ook indien betaling is gedaan aan de benadeelde partijen.