Rechtbank Midden-Nederland, eerste aanleg - meervoudig strafrecht overig

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft zich op het standpunt gesteld dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk moet worden verklaard ten aanzien van feit 2. Ten eerste is volgens de verdediging geen sprake van een opsporingsonderzoek onder leiding van een officier van justitie door bij de wet aangewezen ambtenaren, nu ten aanzien van feit 2 een onderzoek van particulier onderzoeksbureau [naam onderzoeksbureau] aan het dossier is toegevoegd. Ten tweede voert de verdediging aan dat de bijschriften bij de foto’s in het onderzoek van [naam onderzoeksbureau] BV beledigend/discriminerend zijn.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie verzoekt de rechtbank om het verweer van de verdediging te verwerpen en het openbaar ministerie ontvankelijk te verklaren. Er is geen sprake van een zodanig grove veronachtzaming van het recht op een eerlijk proces dat een ernstige schending van de beginselen van behoorlijke procesorde aan de orde is. Er is een uitgebreid opsporingsonderzoek onder leiding van de officier van justitie uitgevoerd en het rapport van [naam onderzoeksbureau] BV is als geschrift aan het dossier toegevoegd. Er is geen rechtsregel die dat verbiedt. De officier van justitie geeft aan dat door het openbaar ministerie geen afstand wordt gedaan van de inhoud van dit rapport.

Er heeft een opsporingsonderzoek in de zin van het Wetboek van Strafvordering plaatsgevonden; door opsporingsambtenaren is onder leiding van de officier van justitie onderzoek gedaan naar de brandstichting. Het onderzoeksrapport van [naam onderzoeksbureau] BV is als geschrift toegevoegd aan het procesdossier. Dat mag. Het aangevoerde punt van de verdediging leidt derhalve niet tot niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie.

De rechtbank ziet ook in de inhoud van het onderzoeksrapport geen reden voor niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie. Wat er ook moge zijn van de inhoud van de door de raadsman aangehaalde passages, er is geen sprake van een zodanig grove veronachtzaming van het recht op een eerlijk proces dat de beginselen van behoorlijke procesorde worden geschonden. Het staat de procespartijen vrij om – zoals de raadsman ook heeft gedaan – hun mening over die inhoud naar voren te brengen.

De officier van justitie is derhalve ontvankelijk in de vervolging van verdachte.

De dagvaarding is geldig, de rechtbank is bevoegd tot kennisneming van het ten laste gelegde en er zijn geen redenen voor schorsing van de vervolging.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie acht het onder feit 1 ten laste gelegde wettig en overtuigend te bewijzen. De officier van justitie acht het alternatieve scenario dat [A] de brand zou hebben gesticht en de verklaring van verdachte ongeloofwaardig. Zij voert hiertoe aan dat uit forensisch onderzoek blijkt dat de brand in het appartement aan de [adres 2] opzettelijk is gesticht en dat hierbij gevaar voor goederen en levensgevaar voor personen te duchten was. Verdachte verliet kort voor de brand de woning. De woning vertoonde geen sporen van braak, de deur kon niet geflipperd worden en inklimming via het balkon was niet mogelijk. Derhalve kan het niet anders dan dat verdachte de brand heeft gesticht.

De officier van justitie heeft vrijspraak bepleit voor het onder feit 2 ten laste gelegde, wegens het gebrek aan bewijs. In het dossier ontbreekt een aangifte van SAA Verzekeringen en een claimformulier.

Voor zover van belang worden de standpunten van de officier van justitie hieronder besproken bij het oordeel van de rechtbank.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft vrijspraak bepleit van het onder feit 1 en feit 2 ten laste gelegde. De verdediging stelt vraagtekens bij de deskundigheid van de forensisch onderzoekers die de oorzaak van de brand hebben onderzocht en stelt zich op het standpunt dat niet door een deskundige is vastgesteld dat er sprake is van brandstichting. Daarnaast stelt de verdediging zich op het standpunt dat het dossier geen overtuigend bewijs bevat dat verdachte de brand heeft aangestoken.

Ten aanzien van feit 2 bevat het overeenkomstig de wet opgestelde politiedossier onvoldoende informatie. Verdachte heeft bovendien geen motief voor opzettelijke brandstichting en de poging oplichting.

Voor zover van belang worden de standpunten van de verdediging hieronder besproken bij het oordeel van de rechtbank.

Bewijsmiddelen  (Voetnoot 1)

Een proces-verbaal forensisch onderzoek woning ( [adres 2] [plaats] ), zakelijk weergegeven

Wij kwamen voor forensisch onderzoek aan op de [adres 2] te [plaats] . (Voetnoot 2) In het deurkozijn zagen wij dat de metalen sluitstrip nog aanwezig was en dat ook hier in de sluitkommen geen schade was. (Voetnoot 3)

Slaapkamer:

Wij zagen dat er voor

de kledingkast diverse kledingstukken lagen. In de kleding in de slaapkamer werd verhoogde concentraties ontbrandbare vloeistoffen gemeten. Wij zagen dat de matras en daarop gelegen topper brandschade vertoonde. Wij zagen dat de kledingkast ter hoogte van de matras was aangestraald. Wij zagen dat de kleding op de vloer eveneens brandschade vertoonde. In en nabij het bed en kleding werd door ons geen elektrische apparaten aangetroffen.

Kantoor:

Wij zagen dat het hele kantoor rook- en hitteschade vertoonde. Wij zagen inbranding in de vloer en deur, en schoonbranding tegen de zijwand. Dit betrof een primaire brandhaard. Nadat wij de brandresten hadden verwijderd zagen wij een bepaalde typerende inbranding in de vloer. Deze inbranding is kenmerkend voor een vloeistofbrand waarbij de vloeistof een koelend effect heeft op de ondergrond en de randen ingebrand raken. In de brandresten werd door ons geen elektrische apparaten aangetroffen.

Interpretatie van bevindingen (Voetnoot 4)

Een technische oorzaak is in beide brandhaarden uitgesloten. Een ongeluk of nalatigheid is onwaarschijnlijk omdat in dit geval er op 1 enkele plaats brand zou ontstaan. De kans dat er in 1 woning op exact hetzelfde moment op 2 verschillende locaties door nalatigheid brand ontstaat is nihil. Gezien bovenstaande bevindingen is opzettelijke brandstichting met gebruik van een ontbrandbare vloeistof meest aannemelijk.

Tijdens een brand ontstaat een dikke rooklaag met daarin zeer giftige dampen waaronder koolmonoxide (CO). Bij opname van koolmonoxide – door inademing – bij een gehalte van ongeveer 30% CO in het lichaam kan bewusteloosheid optreden, bij een opname van ongeveer 50% CO treed de dood in. In onderhavige casus is te stellen dat buren door de stank en rook gealarmeerd werden en de brandweer alarmeerden. Koolmonoxide kan in dit geval al in grotere hoeveelheden aanwezig zijn in nabij gelegen woningen. In onderhevige casus was er dus gemeen gevaar voor goederen en levensgevaar voor personen te duchten als bedoeld in artikel 157 Wetboek van Strafrecht.

Het volgende spoor en sporendragers werden in het belang van de bewijsvoering en/of nader onderzoek veiliggesteld:  (Voetnoot 5)

Goednummer: PL0900-2023013530-3104774

SIN: AANO8588NL

Bijzonderheden: Meerdere kledingstukken uit brand pd, mogelijk vloeistof  (Voetnoot 6)

Een rapport van het Nederlands Forensisch Instituut van 27 februari 2023

De in de kleding [AAN08588NL] aangetoonde combinatie van verzadigde alifatische en aromatische koolwaterstoffen, tezamen met de patronen waarin deze stoffen zijn aangetoond, is kenmerkend voor motorbenzine. (Voetnoot 7)

Een proces-verbaal van bevindingen camerabeelden [adres 2] , zakelijk weergegeven

Ik zag en sprak met verdachte toen ik zijn telefoon in beslag nam. Ik zag dat hij qua uiterlijk overeenkwam met de camerabeelden. Ik zag namelijk dat hij een getinte huidskleur heeft en zijn haar grijs van kleur was. Daarnaast komt de vorm van zijn gezicht overeen met de beelden.

Op de beelden zag ik dat [verdachte] meerdere keren de lift nam en naar buiten liep. Op de beelden van de achteruitgang, om 17.40 uur, zag ik dat de verdachte het pand binnen liep. (Voetnoot 8)

De laatste beelden die ik van de verdachte zag, zag ik dat hij om 18.16 uur het pand verliet via de achteruitgang. (Voetnoot 9)

Een proces-verbaal van bevindingen bankresultaten, zakelijk weergegeven

Naar aanleiding van de historische bevragingen van de bankrekeningen bij Nederlandse banken is gebleken dat verdachte [verdachte] gebruik maakt van bankrekening [rekeningnummer] . (Voetnoot 10)

Op de rekening [rekeningnummer] zag ik de volgende afschrijving:

ESSO EXPRESS [locatie] // Pasvolgnr.: [pasvolgnummer] 13-01-2023 17.01 EUR 1,90. (Voetnoot 11)

Een proces-verbaal van bedingingen pintransactie tankstation, zakelijk weergegeven

Ik zag de gegevens die ik heb gevorderd van de pintransactie van €1,90 bij Esso Express op 13 januari 2023 omstreeks 17:01 uur. In dat overzicht is te zien dat er voor €1,90 een hoeveelheid van 1,08 liter benzine (Euro95) getankt is. (Voetnoot 12)

Een proces-verbaal van bevindingen van verbalisant [verbalisant] , zakelijk weergegeven

Ik sprak met de Bevelvoerder Brandweer ten aanzien van de brand melding op de [adres 2] te [plaats] van 13 januari 2023. Verkort weergegeven verklaarde hij dat hij op zijn pieper de melding van brand binnen kreeg op 13 januari 2023 om 18.50 uur. Hij zag dat de voordeur van de woning dicht was. (Voetnoot 13)

Bewijsoverweging

De rechtbank heeft, anders dan door de verdediging betoogd, geen reden om te twijfelen aan de deskundigheid van de forensisch onderzoekers en gebruikt het proces-verbaal forensisch onderzoek daarom voor het bewijs. Dat betekent dat de rechtbank ervan uit gaat dat een technische oorzaak in de twee aangetroffen brandhaarden is uitgesloten en dat een ongeluk onwaarschijnlijk is. De rechtbank volgt ook de conclusie dat het gezien de bevindingen het meest aannemelijk is dat de brand opzettelijk is gesticht met gebruik van een ontbrandbare vloeistof.

De rechtbank stelt daarnaast vast dat verdachte als laatste persoon in de woning aanwezig is geweest en het appartement verliet kort voordat de brand door de buren werd gemeld. Er is geen aanwijzing dat er iemand in de woning heeft ingebroken nadat verdachte de woning heeft verlaten. De voordeur van de woning vertoonde geen braaksporen en de voordeur kon niet geflipperd worden. (Voetnoot 14) De voordeur kon ook niet opengemaakt worden door het deels beschadigde voordeurraampje. (Voetnoot 15) Inbraak is ook niet waarschijnlijk, gezien de korte tijd tussen het vertrek van verdachte en het ontstaan van de brand. Dat verdachte vlak voor de brand 1 liter motorbenzine heeft gekocht terwijl een dergelijke stof ook is aangetroffen in de kleding uit de brandhaard, draagt bij aan de overtuiging van de rechtbank dat het niet anders kan dan dat verdachte de persoon is geweest die de brand heeft gesticht.

Het door verdachte geschetste alternatieve scenario dat een ander de woning zou hebben betreden en de brand zou hebben gesticht, wordt door deze bevindingen weerlegd. De rechtbank acht deze verklaring dan ook ongeloofwaardig.

Met betrekking tot het ten laste gelegde levensgevaar voor een ander stelt de rechtbank voorop dat volgens vaste jurisprudentie vereist is dat levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel ten tijde van de brandstichting naar algemene ervaringsregels voorzienbaar moet zijn geweest. Uit de voornoemde bewijsmiddelen concludeert de rechtbank dat verdachte de brand heeft gesticht in een appartementencomplex met meerdere woningen, waar ook meerdere personen woonachtig en aanwezig waren en waarbij ook rookontwikkeling is ontstaan in een perceel rondom de woning van verdachte. De rechtbank is daarom van oordeel dat levensgevaar voor de overige bewoners van het appartementencomplex ten tijde van de brandstichting, namelijk aan het eind van de middag, voorzienbaar was.

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd verdachte ter zake van het door de officier van justitie bewezen geachte te veroordelen tot een gevangenisstraf van 30 maanden, met aftrek van het voorarrest, waarvan een gedeelte van 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft integrale vrijspraak bepleit en geen strafmaatverweer gevoerd.

Het oordeel van de rechtbank

Bij het bepalen van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de ernst van het bewezen verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan en de persoon van verdachte, zoals ter terechtzitting is gebleken.

Ernst van het feit

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan opzettelijke brandstichting in het appartement van zijn moeder. Daardoor is de woning ernstig beschadigd geraakt. Verdachte stichtte de brand op een tijdstip dat veel omwonenden thuis waren en de gevolgen hadden daardoor veel erger kunnen zijn als de brand niet op tijd was opgemerkt en gemeld. Er bestond een reële kans dat de brand zou overslaan naar andere appartementen en dat omwonenden zouden worden blootgesteld aan een dodelijke hoeveelheid koolmonoxide. Een dergelijke brandstichting veroorzaakt gevoelens van onveiligheid, in het bijzonder voor de medebewoners van het appartementencomplex. Dat ernstiger gevolgen zijn uitgebleven is niet aan verdachte te danken. Hij heeft immers de woning verlaten nadat hij de brand had gesticht en heeft daarmee de onvoorspelbare en mogelijk vergaande ontwikkeling van de brand voor lief genomen. Het is dan ook een zeer ernstig feit.

Persoon van verdachte

De rechtbank heeft bij het bepalen van de straf acht geslagen op het strafblad van verdachte van 4 oktober 2023, waaruit blijkt dat verdachte eerder is veroordeeld voor strafbare feiten, maar niet voor soortgelijke feiten.

De straf

Gelet op de ernst van het bewezen verklaarde en de straffen die worden opgelegd in soortgelijke zaken is de rechtbank van oordeel dat met geen andere straf kan worden volstaan dan een onvoorwaardelijke gevangenisstraf die het reeds ondergane voorarrest van verdachte overstijgt.

De rechtbank houdt er bij het opleggen van de straf rekening mee dat artikel 63 van het Wetboek van Strafrecht van toepassing is en dat verdachte een first offender is. Gelet hierop zal de rechtbank bij de straftoemeting afwijken van de eis van de officier van justitie.

Alles overwegende is de rechtbank van oordeel dat een gevangenisstraf voor de duur van 24 maanden, met aftrek van het voorarrest, waarvan 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren passend en geboden is.

Voorlopige hechtenis

De rechtbank is van oordeel dat de ernstige bezwaren en gronden die tot het bevel van de voorlopige hechtenis hebben geleid, thans nog onverkort aanwezig zijn. De rechtbank is van oordeel dat het strafvorderlijk belang met dit veroordelend vonnis zwaarder is komen te wegen dan het persoonlijk belang van de verdachte. Daarom zal de schorsing van de voorlopige hechtenis worden opgeheven.