Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius e, hoger beroep civiel recht overig

Veolia heeft het Hof verzocht om terug te komen van een groot aantal in het tussenvonnis gegeven bindende eindbeslissingen. Aan het Hof is niet gebleken dat enige in het tussenvonnis gegeven overweging berust op een onjuiste juridische of feitelijke grondslag. Daarom zal het Hof niet terugkomen van enige overweging (behalve voor zover hierna onder 3.19 anders wordt overwogen). Ten overvloede overweegt het Hof dat Veolia een dermate ingrijpende en omvangrijke andere beoordeling van de zaak verlangt, dat heropening in deze instantie van het partijdebat op alle geschilpunten die Veolia opnieuw aan de orde heeft gesteld, in strijd zou komen met de eisen van een goede procesorde, omdat het geding er onredelijk door zou worden vertraagd en Albo er onredelijk door in haar verdediging zou worden geschaad.

Bij het tussenvonnis heeft het Hof Albo in de gelegenheid gesteld zich nader uit te laten over haar vorderingen (ii) en (iii). Ook van die beslissing komt het Hof niet terug. Het Hof acht het niet in strijd met de eisen van een goede procesorde dat het Hof Albo die gelegenheid heeft geboden.

Anders dan Albo onder 13 van haar memorie na tussenvonnis en onder 18 en 21 van haar antwoordmemorie na tussenvonnis heeft aangevoerd, houden de passages in de gedingstukken van Veolia waarnaar Albo verwijst, geen gerechtelijke erkentenissen in.

Albo heeft onder (ii) gevorderd dat voor recht wordt verklaard dat zij recht heeft op vergoeding van haar kosten, uitgaven en redelijke winst vanaf 9 december 2011 tot en met 1 juni 2012, ten bedrage van USD 1.556.286,57, dan wel enig ander redelijk bedrag dat in goede justitie zal worden bepaald, met veroordeling van Veolia tot betaling van dit bedrag aan Albo, dan wel met bevel om dit bedrag nader te bepalen bij schadestaat, ter vereffening daarvan volgens de wet, in alle gevallen te vermeerderen met de contractuele rente van 3% boven de US discount rate, te berekenen vanaf de dag van opeisbaarheid tot aan de dag van algehele voldoening.

Het onder (ii) gevorderde bedrag is als volgt opgebouwd (VOR is een afkorting van variation order request en EOT is een afkorting van extension of time):

Uit het falen van de grieven 1 tot en met 3 van Veolia volgt dat Albo recht heeft op bouwtijdverlenging tot 9 mei 2021 en dat ook de bouwtijdvertraging van 9 mei 2012 tot 1 juni 2012 aan Veolia toerekenbaar is. Anders dan Albo bij haar pleitnota van 30 oktober 2023 onder 15 heeft aangevoerd, volgt daaruit niet zonder meer dat de algemene kosten van Albo, berekend over de duur van de bouwtijdverlenging, voor rekening van Veolia dienen te komen. Anders dan Albo onder 19 van die pleitnota heeft aangevoerd, volgt dat ook niet zonder meer uit de aard van de vordering tot vergoeding van algemene kosten.

In art. 8.4 van de Fidic-voorwaarden is de “Extension of Time for Completion” geregeld. Hierin is bepaald in welke gevallen de aannemer recht heeft op bouwtijdverlenging (“entitled to an extension of the Time for Completion”). In die bepaling heeft het Hof niets aangetroffen waaruit volgt dat uit een recht op bouwtijdverlenging een recht voortvloeit op vergoeding van bepaalde kosten en uitgaven.

Het Gerecht heeft weliswaar voldoende aannemelijk geoordeeld dat Albo door de vertraging schade kan hebben geleden, maar het Hof heeft in het tussenvonnis grief 8 van Veolia gegrond bevonden. Albo heeft zich niet op het standpunt gesteld dat, indien haar vordering (ii) niet op een contractuele grondslag kan worden toegewezen, er ruimte is voor buitencontractuele schadevergoeding. Het gevorderde bedrag moet dus een voldoende duidelijke grondslag in de overeenkomst hebben om te kunnen worden toegewezen. Albo heeft bij conclusie van repliek onder 8.1 aangevoerd dat de variations van rechtswege en ingevolge de overeenkomst tot een verhoging van de aanneemsom hebben geleid. Zij heeft echter onvoldoende duidelijk aangewezen op grond van welk beding Veolia gehouden is de bedragen te vergoeden die Albo in dit verband vordert. In het rapport van McLarens wordt verwezen naar een projectbegroting (bijlage 1 bij dat rapport), maar uit de enkele omstandigheid dat Albo bij de projectbegroting maandelijkse kosten heeft berekend volgens een bepaalde methode, volgt niet dat zij het contractuele recht heeft volgens die methode berekende aanvullende kosten in rekening te brengen wegens bouwtijdverlenging.

Vordering (ii) zal daarom niet worden toegewezen.

Albo heeft onder (iii) gevorderd dat voor recht wordt verklaard dat zij recht heeft op vergoeding van haar kosten, uitgaven en redelijke winst in verband met de opschorting van het werk en de opzegging van de overeenkomst, ten bedrage van USD 472.169,35, dan wel enig ander redelijk bedrag dat in goede justitie zal worden bepaald, met veroordeling van Veolia tot betaling van dit bedrag aan Albo, dan wel met bevel om dit bedrag nader te bepalen bij schadestaat, ter vereffening daarvan volgens de wet, in alle gevallen te vermeerderen met de contractuele rente van 3% boven de US discount rate, te berekenen vanaf de dag van opeisbaarheid tot aan de dag van algehele voldoening.

Het onder (iii) gevorderde bedrag is als volgt opgebouwd:

In art. 16.1 van de Fidic-voorwaarden (‘Contractor’s Entitlement to Suspend Work’) staat onder meer:

Bij memorie na tussenvonnis heeft Veolia zich beroepen op de vervaltermijn van art. 20.1 van de Fidic-voorwaarden. Bij antwoordmemorie na tussenvonnis heeft Albo aangevoerd dat de vervaltermijn niet geldt voor vorderingen van de aannemer voor meer tijd of meer geld tijdens het werk. In art. 16.1 van de Fidic-voorwaarden staat echter uitdrukkelijk dat art. 20.1 van de Fidic-voorwaarden geldt voor claims wegens opschorting. Hierop stuit vordering (iii) af, voor zover die ziet op VOR-105, VOR-108 en VOR-109.

Zowel in art. 16.1 als in art. 16.4 staat “as a result of”. Hieruit volgt dat bedragen die op de grondslag van deze bepalingen gevorderd worden, alleen voor vergoeding in aanmerking komen, als zij het gevolg zijn van de opschorting, respectievelijk de opzegging. Niet kan worden aangenomen dat de VOR’s 108 tot en met 140, voor zover vordering (iii) daaruit is opgebouwd, het gevolg zijn van de opschorting of de opzegging. Voor zover Albo deze opgevoerde kosten daadwerkelijk heeft gemaakt, zou zij die ook hebben gemaakt indien de overeenkomst niet was opgeschort, respectievelijk niet was opgezegd. Het betoog van Albo onder 32 van haar pleitnota van 30 oktober 2023, dat haar personeel (en dat van haar onderaannemers) niet is ingezet op specifieke onderdelen van het werk en dus ook niet betaald, en de tijd te kort was om hen elders in te zetten, ziet daaraan voorbij.

VOR-142 wordt aangeduid als “Suspension costs - Albo”. Uit deze VOR (overgelegd als productie A-114) kan het Hof echter niet opmaken dat de in rekening gebrachte kosten niet zouden zijn gemaakt, als Albo haar werkzaamheden niet zou hebben opgeschort, en dus dat de kosten het gevolg zijn van de opschorting. In het rapport van McLarens staat dat dit kosten zijn van stagnatie van monteurs en een operator, vermeerderd met algemene kosten en belasting op bedrijfsomzetten (zoals VOR-142 inderdaad vermeldt), maar daaruit kan het voor toewijzing vereiste causaal verband evenmin worden opgemaakt. De enkele aanduiding van de opgevoerde kosten als stagnatiekosten is onvoldoende.

De vordering van Albo tot betaling is toewijsbaar tot de volgende bedragen (USD):

Het vonnis waarvan beroep dient te worden vernietigd. Albo heeft niet betoogd dat, indien haar vorderingen sub (ii) en (iii) niet op een contractuele grondslag kunnen worden toegewezen, er ruimte is voor buitencontractuele schadevergoeding. Er is dus ook geen ruimte voor verwijzing naar de schadestaatprocedure. Bij de diverse gevorderde verklaringen voor recht is (ook overigens) geen zelfstandig belang gesteld of gebleken. Die vorderingen zullen worden afgewezen. De rente zal op dezelfde manier worden toegewezen als het Gerecht heeft gedaan. Nu partijen over en weer op bepaalde punten in het ongelijk zijn gesteld, zullen de proceskosten in beide instanties worden gecompenseerd. Dat geldt ook voor de kosten van de incidenten. In zoverre komt het Hof terug van rov. 2.13 en 2.15 van zijn tussenvonnis.