Gerechtshof Amsterdam, hoger beroep civiel recht overig

Klaagster verwijt de notaris in de kern dat zij onzorgvuldig heeft gecommuniceerd bij de afwikkeling van de nalatenschap van erflater. Na het overlijden van erflater heeft klaagster zijn uitvaart geregeld en betaald. Klaagster heeft vervolgens contact gezocht met de notaris om te vragen op welke wijze zij de nalatenschap kon verwerpen. Klaagster verkeerde op dat moment in de veronderstelling dat zij en haar twee nog in leven zijnde broers de erfgenamen van erflater waren; zij was niet bekend met eventuele kinderen van erflater. De notaris heeft klaagster in eerste instantie telefonisch geadviseerd de nalatenschap beneficiair te aanvaarden. De notaris heeft klaagster op dat moment ook geïnformeerd dat zij verantwoordelijk was voor de ontruiming en opzegging van de woning van erflater. De notaris heeft bij die gelegenheid géén melding gemaakt, aldus klaagster, dat zij nog een erfgenamenonderzoek zou gaan uitvoeren. Nadat klaagster was gebleken dat het saldo van de bankrekening van erflater positief was, is besloten de nalatenschap beneficiair te aanvaarden. Op 21 juni 2021 kreeg klaagster van de notaris bericht dat uit afstammelingenonderzoek was gebleken dat erflater nog een zoon had nagelaten. Voor klaagster was dit een schokkend bericht. Als klaagster vooraf had geweten dat dit onderzoek nog zou moeten worden uitgevoerd dan had zij, in afwachting van de resultaten van dit onderzoek, anders gehandeld. Na het bekend worden van het bestaan van de zoon is klaagster door de notaris ten onrechte op een zijspoor gezet. De notaris heeft bij de zoon vervolgens actief aangestuurd op de aanvaarding van de nalatenschap van erflater. Klaagster is daardoor respectloos behandeld. De notaris is voorts niet ingegaan op verzoeken van klaagster een nader onderzoek in te stellen naar deze, door erflater niet erkende zoon. In plaats daarvan heeft (een medewerkster van) de notaris namens klaagster ongevraagd onjuiste berichten gestuurd naar de zoon, waarbij onzorgvuldige bewoordingen zijn gebruikt in een voor klaagster gevoelige kwestie. In hoger beroep werpt klaagster op dat de notaris geen enkel inzicht in de klachtwaardigheid van haar handelen heeft getoond dat door de kamer als klachtwaardig is beoordeeld.

De notaris voert aan dat zij naar eer en geweten heeft gehandeld. Aan de notaris is gevraagd een verklaring van erfrecht op te stellen. Hiertoe dient zij een erfgenamenonderzoek in te stellen; zij heeft dit steeds met klaagster gecommuniceerd. De notaris heeft begrip voor het feit dat klaagster de uitkomst van het erfgenamenonderzoek als ingrijpend heeft ervaren. Dit betekent niet dat de notaris tuchtrechtelijk verwijtbaar heeft gehandeld. Nadat de zoon de nalatenschap beneficiair had aanvaard, van welke aanvaarding klaagster op 6 september 2021 per e-mailbericht op de hoogte was gesteld, was klaagster feitelijk geen belanghebbende (en opdrachtgever) meer. De notaris is niet onzorgvuldig omgegaan met persoonlijke toelichtingen. Ondanks het feit dat klaagster geen erfgenaam bleek te zijn, heeft de notaris zich altijd bereid getoond naar klaagster te luisteren, haar vragen te beantwoorden en haar correspondentie, op verzoek van klaagster, door te sturen naar de zoon. Uit piëteit voor klaagster heeft de notaris ook nooit een declaratie gestuurd voor de voor klaagster verrichte werkzaamheden.

In hoger beroep voert de notaris aan dat in het geheel geen sprake was van een rolverschuiving aan haar kant. De opdracht aan de notaris was het geven van advies over de wijze van aanvaarding van de nalatenschap en het opstellen van een verklaring van erfrecht. Deze rol kan slechts vervuld worden door een onafhankelijke opstelling van de notaris. In dit geval bleek iemand anders (de zoon) dan de oorspronkelijke opdrachtgeefster (klaagster) erfgenaam te zijn. De positie van klaagster en haar broers veranderde hierdoor; de rol van de notaris bleef gelijk. Het tijdstip waarop de rol van klaagster veranderde is duidelijk gemarkeerd (uitslag erfgenamenonderzoek op 21 juni 2021) en ook aan klaagster gemeld. De notaris heeft klaagster niet buiten spel gezet.

Anders dan de kamer is het hof van oordeel dat de klacht ongegrond is. De notaris heeft met overlegging van de onder 2.7. genoemde aanvullende producties, bestaande uit (onder andere) gespreks- en telefoonnotities van de door haar gevoerde (telefonische) besprekingen met klaagster, alsmede haar toelichting ter terechtzitting in hoger beroep voldoende concreet uiteengezet op welke wijze de communicatie tussen haar en klaagster is verlopen en wat de inhoud daarvan is geweest. Uit voormelde stukken, ten aanzien waarvan niet goed te begrijpen valt dat deze eerst in tweede instantie na daartoe uitdrukkelijk door het hof te zijn uitgenodigd, zijn overgelegd, valt af te leiden dat de notaris op of omstreeks 19 mei 2021 met klaagster heeft besproken dat nog moet worden nagegaan of erflater eventuele kinderen en/of een echtgenote heeft nagelaten. Tijdens de onder 3.5 genoemde bespreking van 7 juni 2021 is dit opnieuw aan de orde gesteld. Ook overigens is niet gebleken van een onzorgvuldige/gebrekkige communicatie van de kant van de notaris. Op verzoeken van klaagster is voldoende tijdig en ook inhoudelijk adequaat door ofwel de notaris ofwel een medewerkster van haar kantoor gereageerd. Van een onzorgvuldige omgang met persoonlijke stukken is evenmin gebleken. Klaagster heeft zelf verzocht enkele brieven van haar door te sturen naar de zoon. De notaris heeft aan dit verzoek gehoor gegeven. Het verwijt van klaagster dat de notaris onduidelijk is geweest wat betreft haar rol(verschuiving) is tenslotte eveneens ongegrond. Aan de notaris was, onder andere, opdracht gegeven een verklaring van erfrecht af te geven. De notaris heeft deze opdracht steeds vanuit een terechte onafhankelijke positie vervuld. Het feit dat uit het erfgenamenonderzoek bleek dat niet klaagster en haar beide broers maar de zoon van erflater enig erfgenaam was, kan de notaris niet worden aangerekend. De omstandigheid dat klaagster twijfels had over de biologische verwantschap van deze zoon met erflater maakt het voorgaande niet anders. De klacht is dus ongegrond.

Het hof zal de beslissing van de kamer vernietigen en beslissen als volgt.