Hoger beroep Internationaal privaatrecht

heeft in eerste aanleg, kort gezegd, gevorderd te veroordelen tot betaling aan van:

I een bedrag van € 11.835,74 vermeerderd met de wettelijke handelsrente vanaf 17 augustus 2014 tot de dag van algehele voldoening;

II € 943,36 aan buitengerechtelijke incassokosten;

met veroordeling van

in de proceskosten.

heeft daaraan ten grondslag gelegd dat zij in 2014 in opdracht en voorrekening van in België loonwerkzaamheden (spuitwerkzaamheden) ten behoeve van de aspergeteelt op landbouwgrond die exploiteerde in (België), heeft verricht. De eerste factuur van aan , van 31 mei 2014, betreft een bedrag van

€ 3.915,23 exclusief btw. Deze factuur is op 14 juli 2014 door

onder haar eigen naam voldaan. De tweede factuur van aan , van 17 juli 2014, betreft een totaalbedrag van € 11.835,74 inclusief btw, deze factuur is ondanks herinneringen aan op 18 maart 2015, 18 juli 2016 en sommering van op 26 maart 2015 en 30 juli 2015, niet voldaan. is vervolgens de onderhavige procedure gestart. Volgens is de rechtbank Limburg, zittingsplaats Roermond, bevoegd om haar vordering te beoordelen, omdat op de overeenkomsten tussen en de cumela voorwaarden van toepassing zijn, zoals door op iedere factuur en herinnering benadrukt. en hebben in het verleden meermaals conform deze voorwaarden gehandeld, zodat wordt verondersteld van die voorwaarden op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen, aldus .

Artikel 16.1 van de cumela voorwaarden luidt: “Op alle overeenkomsten is Nederlands recht van toepassing.”

Artikel 16.2 van de cumela voorwaarden luidt: “Geschillen zullen worden beslecht door de plaatselijk bevoegde rechter in de vestiging plaats van opdrachtnemer. (…)”.

Bij incidentele conclusie tot onbevoegdverklaring tevens conclusie van antwoord en voorwaardelijke eis in reconventie heeft

de bevoegdheid van de rechtbank betwist.

Op grond van artikel 110 Rv dient de rechter zijn bevoegdheid ambtshalve te toetsen indien de vordering ten hoogste € 25.000,- beloopt, zo betoogt

. Daar de vordering van minder bedraagt dan € 25.000,- heeft een forumkeuzebeding gedaan vóór het ontstaan van het geschil op grond van artikel 108 lid 2 Rv geen gevolg. Een forumkeuze die op grond van de algemene voorwaarden zou hebben te gelden als gemaakt ná het ontstaan van het geschil, geldt niet tussen en . Tussen en bestaan geen overeenkomsten, evenmin bestaat tussen hen een bestendige relatie. Daarom is tussen en geen forumkeuze overeengekomen.

Een bestendige relatie bestaat ook niet met

tussen welke vennootschap en wel een overeenkomst bestaat. De cumela voorwaarden zijn evenwel niet (tijdig) van toepassing verklaard en niet ter hand gesteld.

heeft één grief gericht tegen het vonnis waarvan beroep.

Volgens

is het in haar branche, het Agrarisch Loonbedrijf, niet gebruikelijk om vooraf per opdracht schriftelijk te contracteren. De werkzaamheden worden met de regelmaat van de seizoenen en de daarbij behorende behoeftes bij de agrarische opdrachtgevers uitgevoerd en gefactureerd. Ten aanzien van de werkzaamheden ten behoeve van de door en haar partner in België geëxploiteerde aspergeboerderij , waarop de betaalde factuur van 31 mei 2014 en de niet betaalde factuur van 17 juli 2014 zien, geldt dat de opdrachten tot het verrichten van de werkzaamheden mondeling zijn verstrekt. Naar ter zitting heeft toegelicht, door .

De factuur van 31 mei 2014, die op naam van

staat, vermeldt dat de cumela voorwaarden van toepassing zijn, deze factuur is door , vanaf een op haar naam staande bankrekening, betaald. Daaruit volgt dat partijen eerder zaken deden en dat de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden stilzwijgend is aanvaard. Het forumkeuze beding in de cumela voorwaarden is daarmee, volgens , van toepassing vanwege de handelwijzen die tussen partijen gebruikelijk zijn geworden, als bedoeld in artikel 25 lid 1 sub b van de Brussel 1 bis verordening.

Het hof stelt voorop dat het Hof van Justitie van de Europese Unie op 8 maart 2018 oordeelde als volgt:

“Volgens vaste rechtspraak moeten de voorwaarden van artikel 25 van verordening nr. 1215/2012 strikt worden uitgelegd, daar dat artikel zowel de uit het algemene beginsel van artikel 4 van die verordening voortvloeiende bevoegdheid van de gerechten van de woonplaats van de verweerder als de bijzondere bevoegdheden van de artikelen 7 tot en met 9 van die verordening uitsluit (…)

Meer in het bijzonder moet de aangezochte rechter in limine litis nagaan of het forumkeuzebeding daadwerkelijk het voorwerp is geweest van wilsovereenstemming tussen partijen, die duidelijk en nauwkeurig tot uiting moet komen, waarbij de vormvereisten van artikel 25, lid 1, van verordening nr. 1215/2012 er in dat verband toe strekken te waarborgen dat de wilsovereenstemming inderdaad vaststaat (…)”. HvJ EU 8 maart 2018, NJ 2018/191 (ECLI:EU:C:2018:173).

Het hof constateert dat

geen grief heeft gericht tegen het oordeel van de kantonrechter dat onvoldoende heeft onderbouwd dat de Nederlandse rechter op grond van artikel 25 lid 1, aanhef en sub a van voornoemde verordening bevoegd is.

Het hof zal hierna onder 6.17 ambtshalve oordelen over dat oordeel van de kantonrechter.

betoogt, naar het hof begrijpt, dat het forumkeuzebeding opgenomen in de cumela voorwaarden tussen haar en is overeengekomen in een vorm die wordt toegelaten door de handelwijzen die tussen partijen gebruikelijk zijn geworden als bedoeld in artikel 25 lid 1, aanhef en sub b van Verordening (EU) nr. 1215/2012.

Nog daargelaten dat

betwist dat tussen haar en een overeenkomst tot stand is gekomen, volgens is de opdrachtgever voor de gefactureerde werkzaamheden, heeft , naar het oordeel van het hof, onvoldoende onderbouwd dat sprake is van handelwijzen die tussen partijen gebruikelijk zijn geworden. Daarvan kan naar het oordeel van het hof pas sprake zijn in geval van meerdere tussen en bestaande opdrachten waarbij de cumela voorwaarden zijn overeengekomen. Evenmin heeft voldoende onderbouwd dat de cumela voorwaarden door aan zijn medegedeeld op zodanige wijze dat het forumkeuzebeding in de cumela voorwaarden kende of heeft kunnen kennen.

Gesteld noch gebleken is dat

bij het aanvaarden van de door haar gestelde mondelinge opdrachten tot het verrichten van de op 31 mei 2014 en 14 juli 2014 gefactureerde werkzaamheden heeft gewezen op de toepasselijkheid van de cumela voorwaarden.

heeft aangevoerd dat aan haar in 2014 mondeling opdrachten zijn verstrekt en dat zij in mei en juli van dat jaar werkzaamheden heeft verricht. Dat daarbij sprake is van opvolgende opdrachten, voor werkzaamheden in mei 2014 en daarna voor werkzaamheden in juli 2014 waarbij de opdrachtgever vóór het verstrekken van de opdracht voor de werkzaamheden voor juli 2014 had kunnen weten dat, gezien de vermelding van de toepasselijkheid van de cumela voorwaarden in de factuur van 31 mei 2014, de cumela voorwaarden voor de werkzaamheden in juli 2014 zouden gelden, is gesteld noch gebleken. Dat sprake is van tussen en gebruikelijke handelwijzen waarbij de cumela voorwaarden worden overeengekomen is al daarom onvoldoende onderbouwd. Evenmin is gesteld of gebleken dat de cumela voorwaarden op zodanige wijze zijn medegedeeld dat het forumkeuze beding kende of heeft kunnen kennen. De verwijzing op de factuur van 31 mei 2014 naar de toepasselijkheid van de cumela voorwaarden is onvoldoende om te oordelen dat deze voorwaarden aan zijn medegedeeld op zodanige wijze dat het forumkeuzebeding in de cumela voorwaarden kende of heeft kunnen kennen. Vergelijk Hoge Raad 30 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV2356.

Ook wanneer zou moeten worden aangenomen dat

de factuur van 31 mei 2014 heeft betaald, hetgeen door wordt betwist, maakt dat het voorgaande niet anders. Nog daargelaten dat betaling op zichzelf niet maakt dat zich een wil tot aanvaarding van de cumela vooraarden heeft geopenbaard, geldt dat niet heeft onderbouwd dat betaling plaatsvond voordat de gestelde opdracht voor de werkzaamheden in juli 2014 werd verstrekt. Gezien het voorgaande heeft onvoldoende onderbouwd dat het forumkeuzebeding opgenomen in de cumela voorwaarden tussen haar en is overeengekomen in een vorm die wordt toegelaten door de handelwijzen die tussen partijen gebruikelijk zijn geworden als bedoeld in artikel 25 lid 1, aanhef en sub b van Verordening (EU) nr. 1215/2012. De grief faalt.

Ambtshalve ziet het hof geen aanknopingspunten om te oordelen dat de sprake is van een rechtsgeldig forumkeuze beding voor de Nederlandse rechter op grond van artikel

25 lid 1, aanhef en sub c van Verordening (EU) nr. 1215/2012.

Gesteld noch gebleken is dat het forumkeuzebeding waarop

zich beroept, in de internationale handel, in de branche van , het Agrarische Loonbedrijf, wordt overeengekomen door hantering van de cumela voorwaarden waarin het is opgenomen en verwijzing naar de cumela voorwaarden op de facturen/vermelding van die voorwaarden op de facturen en door partijen doorgaans in acht wordt genomen.