Rechtbank Den Haag, rekestprocedure civiel recht overig

De rechtbank stelt voorop dat een verzoek tot het houden van een voorlopig getuigenverhoor toewijsbaar is, in de gevallen waarin bij de wet het bewijs door getuigen is toegelaten. Uitgangspunt daarbij is dat de feiten die verzoeker wil bewijzen betwist moeten zijn en tot een beslissing van de zaak kunnen leiden. Op grond van vaste jurisprudentie van de Hoge Raad zal een verzoek tot het houden van een voorlopig getuigenverhoor door de rechtbank moeten worden afgewezen als de rechtbank van oordeel is dat van de bevoegdheid tot het bezigen van dit middel misbruik wordt gemaakt, dat het verzoek in strijd is met de goede procesorde of dat het moet afstuiten op een ander, door de rechter zwaarwichtig geoordeeld bezwaar. Voorts geldt bij de beoordeling van een verzoek om een voorlopig getuigenverhoor de in artikel 3:303 van het Burgerlijk Wetboek neergelegde regel dat zonder belang niemand een rechtsvordering toekomt. Bovendien strekt een voorlopig getuigenverhoor ertoe de verzoeker in staat te stellen duidelijkheid te verkrijgen over bepaalde feiten waarvan hij in een eventuele procedure de bewijslast zal hebben om aldus zijn proceskansen beter te kunnen inschatten.

Verzoekers willen in een voorlopig getuigenverhoor - kort samengevat - aantonen dat de informatievoorziening van de Staat aan de Thaise autoriteiten onjuist, onvolledig en/of onrechtmatig is geweest. De Staat voert onder meer als verweer aan dat verzoekers reeds de beschikking hebben over getuigenverklaringen (van politiefunctionarissen) en andere relevante stukken (zoals het rechtshulpverzoek en de brief van de verbindingsofficier van 14 juli 2014). De getuigenverklaringen zijn onder ede afgelegd en de verdediging heeft de gelegenheid gehad om vragen te stellen. Volgens de Staat kunnen verzoekers aan de hand van deze gegevens reeds beoordelen of sprake is geweest van onjuiste, onvolledige en/of onrechtmatige informatieverstrekking. Verzoekers hebben daarom onvoldoende belang bij een voorlopig getuigenverhoor, aldus de Staat.

De rechtbank stelt voorop dat niet ter discussie kan staan welke informatie de betreffende getuigen (politiefunctionarissen) bij het afleggen van hun getuigenverklaringen hebben verstrekt. De op schrift gestelde getuigenverklaringen zijn immers in het bezit van partijen. Om dezelfde reden kunnen ook de inhoud van het rechtshulpverzoek en de inhoud van de brief van 14 juli 2014 niet ter discussie staan. Of de door de Staat verstrekte informatie al dan niet correct en/of volledig is, is een vraag van juridische aard en leent zich in principe niet voor het horen van getuigen. Of het de Staat vrij stond om na het officiële rechtshulpverzoek op 14 juli 2014 nog een aparte brief te zenden aan de Thaise autoriteiten is eveneens een juridische vraag die ter beoordeling in een bodemprocedure aan de rechtbank kan worden voorgelegd.

Verzoekers willen echter met het horen van getuigen aantonen dat er vanuit Nederland doelbewust is aangestuurd op een bepaald resultaat, te weten de vervolging van verzoekers in Thailand voor feiten die in Nederland niet strafbaar zijn. Hierover willen zij - om hun proceskansen in te schatten - onder meer - getuige ‘ [A] ’ doen horen. De verklaring van deze getuige kan volgens verzoekers bewijs opleveren van hun stelling dat er sprake is geweest van een zekere sturing van de politiefunctionarissen met betrekking tot hetgeen zij aan de Thaise rechter hebben verklaard. Verzoekers stellen dat getuige ‘ [A] ’ zijn verklaring reeds in een brief aan journalist [de journalist] kenbaar heeft gemaakt, maar de Staat trekt in twijfel of de brief daadwerkelijk bestaat. Subsidiair wordt ook de inhoud van die brief, met name wat betreft de beschreven gesprekken tussen de politie- en justitiemede-werkers, door de Staat betwist. De rechtbank is van oordeel dat hiermee voor verzoekers reeds een voldoende belang is gebleken bij het verzoek om over te gaan tot het doen horen van getuige ‘ [A] ’ en (een aantal van) de bij de bedoelde gesprekken aanwezige politie- en justitiemedewerkers, alsmede van de journalist die de betreffende brief zou hebben ontvangen.

Verzoekers stellen voorts dat de Staat jegens hen onrechtmatig heeft gehandeld door tegenover de Thaise autoriteiten bewust te verzwijgen dat de verkoop van softdrugs in Nederland wordt gedoogd en de betreffende coffeeshops beschikken over de relevante gedoogbeschikkingen/vergunningen. In de brief van 14 juli 2014 is volgens verzoekers de Thaise autoriteiten expliciet verzocht over te gaan tot strafrechtelijke vervolging van verzoekers. Deze brief is opgesteld door de Nederlandse verbindingsofficier in Thailand, volgens verzoekers op verzoek van officier van justitie [de officier van justitie] . Met het horen van beide officieren van justitie willen verzoekers aantonen dat vanuit Nederland bewust is gekozen voor het verstrekken van onvolledige c.q. onjuiste informatie met als kennelijk doel om de vervolgende rechter in Thailand zover te krijgen om [verzoeker] en zijn partner te veroordelen. De Staat stelt hier tegenover dat met name de Nederlandse politiefunctionarissen in hun verklaringen bij de Thaise aanklager en rechter meermaals zijn ingegaan op het Nederlandse gedoogbeleid. Ook bij de in november 2013 door een Nederlandse delegatie in Thailand gegeven PowerPointpresentatie is ingegaan op het Nederlandse gedoogbeleid, zodat de stellingen van verzoekers dienaangaande onjuist zijn, aldus de Staat.

Partijen verschillen derhalve van mening over de inhoud en de juistheid van de door de Staat aan de Thaise autoriteiten verstrekte informatie met betrekking tot verzoekers en over het al dan niet aansturen door de Staat op een bepaald - voor verzoekers ongunstig - resultaat. De rechtbank is van oordeel dat verzoekers, met het oog op een eventueel te starten bodemprocedure, voldoende belang hebben bij het horen van getuigen teneinde zoveel mogelijk opheldering te verkrijgen met betrekking tot voormeld meningsverschil. Hieraan doet niet af dat verzoekers in kort geding en in hoger beroep in het ongelijk zijn gesteld en dat daarbij is overwogen dat van onrechtmatige (onvolledige) informatieverstrekking geen sprake is geweest. Een uitspraak in kort geding is immers ‘slechts’ een voorlopige voorziening in een procedure die zich niet leent voor het horen van getuigen. De enkele omstandigheid dat in kort geding reeds een oordeel is gegeven, impliceert niet dat verzoekers vervolgens niet meer in de gelegenheid gesteld kunnen worden om met het horen van getuigen het tegendeel aan te tonen.

De Staat voert voorts aan dat verzoekers misbruik maken van hun bevoegdheid om een voorlopig getuigenverhoor te verzoeken. Voor zover verzoekers in Nederland getuigen willen horen met het oog op hun strafzaak, benutten zij voormelde bevoegdheid voor een ander doel dan waarvoor zij is gegeven. Daar komt bij dat het horen van getuigen in Nederland het Thaise onderzoek en de Thaise rechtsgang kunnen doorkruisen, aldus de Staat. De rechtbank overweegt dat verzoekers voldoende aannemelijk hebben gemaakt dat zij de getuigenverhoren nodig hebben voor het starten van een civiele bodemprocedure in Nederland. Uit de stellingen van verzoekers valt niet af te leiden dat zij de getuigenverhoren eveneens wensen met het oog op de in Thailand lopende strafrechtelijke procedure in hoger beroep. Er is derhalve geen gevaar voor doorkruising van de Thaise rechtsgang of van het in Nederland nog lopend strafrechtelijk onderzoek.

Gelet op het vorenstaande komt de rechtbank tot het oordeel dat verzoekers voldoende belang hebben bij een voorlopig getuigenverhoor en geen misbruik maken van hun bevoegdheid om een voorlopig getuigenverhoor te vragen.

Het verzoek om de anonieme getuige ‘ [A] ’ met gesloten deuren, desnoods buiten aanwezigheid van partijen en/of hun raadslieden te horen, is een verzoek waarop de met de verhoren belaste rechter een beslissing zal dienen te nemen.

Aangezien de praktijk uitwijst dat met het horen van meer dan vijf getuigen doorgaans geen redelijk doel wordt gediend, zal de rechtbank het aantal door verzoekers voorgedragen getuigen in eerste instantie beperken tot vijf. Mochten verzoekers na het verhoor van deze getuigen van mening zijn dat het horen van nog enkele getuigen noodzakelijk is, dan dienen zij dit schriftelijk en gemotiveerd aan de rechter voor wie de verhoren plaatsvinden, met afschrift aan de Staat mede te delen.