Rechtbank Rotterdam, eerste aanleg - enkelvoudig insolventierecht

Nu SVB Aruba een rechtspersoon is naar buitenlands recht en de vordering uit dien hoofde een internationaal karakter draagt, dient allereerst de vraag te worden beantwoord of de Nederlandse rechter bevoegd is van het verzoek kennis te nemen.

Het antwoord op deze vraag volgt niet uit de Verordening (EG) nr. 1346/2000 van de Raad van 29 mei 2000 betreffende insolventieprocedures (hierna: de insolventieverordening), zoals SVB Aruba betoogt. De Insolventieverordening is blijkens artikel 1 van toepassing op procedures die ertoe leiden dat de een schuldenaar het beheer en de beschikking over zijn vermogen geheel of ten dele verliest. In bijlage A van de Insolventieverordening wordt de schuldsaneringsregeling weliswaar genoemd als regeling waarop de Insolventieverordening van toepassing is, maar het verzoek op grond van 287a Fw valt niet onder de omschrijving van artikel 1. De gedwongen schuldenregeling voorziet er juist in een wettelijke schuldsanering met de in artikel 1 van de Insolventieverordening bedoelde gevolgen, te voorkomen.

De rechtbank volgt SVB Aruba voorts niet in haar verweer dat een bevel op grond van art. 287a Fw bindende kracht zou missen jegens SVB Aruba nu zij niet in Europa is gevestigd. In het geval de rechtbank tot het oordeel zou komen dat SVB Aruba in redelijkheid niet tot weigering van instemming met de schuldregeling zou hebben kunnen komen, zou dat leiden tot het oordeel dat SVB Aruba onrechtmatig heeft gehandeld. In dat geval zou verzoekster zijn schade in Nederland lijden. Voor de beantwoording van de vraag welk recht in dit geval van toepassing is moet dan ook worden gekeken naar de hoofdregel van artikel 4, eerste lid, van de Verordening (EG) 864/2007 betreffende het recht dat van toepassing is op niet-contractuele verbintenissen (Rome II). Deze hoofdregel wijst naar Nederlands recht. Daarbij neemt de rechtbank in het bijzonder de omstandigheid in aanmerking dat bij het voorliggende verzoek niet slechts de belangen van verzoekster en SVB Aruba aan de orde zijn, maar ook die van de (overige) gezamenlijke schuldeisers.

De stelling van SVB Aruba dat artikel 307 Fw meebrengt dat SVB Aruba buiten het akkoord zou moeten worden gehouden c.q. dat het verzoek jegens SVB Aruba moet worden afgewezen, begrijpt de rechtbank zo, dat SVB Aruba meent dat zij bevoegd is om haar vordering te verrekenen met de toekomstige betalingen die SVB Aruba uit hoofde van het ouderdomspensioen verschuldigd aan verzoekster zal zijn. Nog daargelaten dat artikel 307 Fw slechts werking heeft als verzoekster zou worden toegelaten tot de schuldsaneringsregeling, is deze stelling onjuist. Artikel 307 Fw. maakt uitsluitend verrekening mogelijk tussen vorderingen en schulden die zijn ontstaan voor de toepassing van de schuldsaneringsregeling. Daaronder vallen niet toekomstige vorderingen die voortvloeien uit handelingen van voor de toepassing van de schuldsaneringsregeling, zoals de toekomstige termijnen van het ouderdomspensioen.

Maar ook los van de vraag of SVB Aruba tot een dergelijke verrekening bevoegd zou zijn, is bovendien niet gebleken dat SVB Aruba een beroep heeft gedaan op verrekening van haar vorderingen met de toekomstige betalingen die SVB Aruba uit hoofde van het ouderdomspensioen verschuldigd aan verzoekster zal zijn.

De vordering van SVB Aruba is dus niet door verrekening teniet gegaan en kan in het akkoord worden meegenomen.

Uitgangspunt is dat het iedere schuldeiser in beginsel vrij staat om te verlangen dat 100% van zijn vordering, vermeerderd met rente, wordt voldaan. Nu de aangeboden regeling voorziet in een lagere uitkering dan de volledige vordering, staat het belang van SVB Aruba bij haar weigering vast.

De rechtbank ziet zich gesteld voor het beantwoorden van de vraag of SVB Aruba in redelijkheid niet tot weigering van instemming met de schuldregeling heeft kunnen komen, in aanmerking genomen de onevenredigheid tussen het belang dat zij heeft bij uitoefening van de bevoegdheid tot weigering en de belangen van verzoekster of de overige schuldeisers die door de weigering worden geschaad.

De rechtbank stelt allereerst vast dat de vordering van SVB Aruba een aandeel vormt in de totale schuldenlast van 19,3%.

Een ruime meerderheid van de schuldeisers, namelijk twaalf van de dertien schuldeisers, is met de aangeboden regeling akkoord gegaan.

De rechtbank stelt ook vast dat het voorstel is getoetst door een deskundige en onafhankelijke partij, te weten Geldplein Rotterdam. Voorts is het voorstel naar het oordeel van de rechtbank goed en controleerbaar gedocumenteerd.

De rechtbank is van oordeel dat het voorstel het uiterste is waartoe verzoekster in staat moet worden geacht. Uit het verzoekschrift en het verhandelde ter zitting is gebleken dat verzoekster niet beschikt over betaald werk. Verzoekster heeft de pensioengerechtigde leeftijd bereikt en ontvangt een AOW-uitkering en ouderdomspensioen. Voldoende aannemelijk is geworden dat zij in de komende jaren geen inkomen zal kunnen verwerven dat hoger is dan haar huidige inkomen. Door schuldhulpverlening is ter zitting verklaard dat aan alle waarborgen, die ervoor moeten zorgen dat verzoekster het maximale ten behoeve van haar schuldeisers zal afdragen, is voldaan. Verzoekster staat onder beschermingsbewind. Het ontstaan van nieuwe schulden ligt niet in de rede.

Naar verwachting zal de uitwerking van het voorstel een gunstiger resultaat hebben voor de schuldeisers dan in de situatie dat de schuldsaneringsregeling op verzoekster van toepassing zou zijn, zoals subsidiair verzocht. Immers, de toepassing van de wettelijke schuldsaneringsregeling zal aanzienlijke kosten met zich brengen, bestaande uit salaris voor de bewindvoerder en griffierecht, die in mindering komen op hetgeen verzoekster zou kunnen afdragen in de schuldsaneringsregeling. Dat betekent dat toepassing van de schuldsaneringsregeling de schuldeisers minder zou opleveren dan bij het akkoord wordt aangeboden. Daar komt nog bij dat een eventuele bate voor de schuldeisers pas aan het einde van de schuldsaneringsregeling wordt uitgekeerd, terwijl de aangeboden regeling erin voorziet dat het aangeboden bedrag ineens en op korte termijn betaalbaar wordt gesteld.

Op grond van het voorgaande komt de rechtbank dan ook tot het oordeel dat de belangen van verzoekster die vanuit een stabiele situatie haar schuldenproblematiek wil oplossen en van de overige schuldeisers die hebben ingestemd met het aanbod, zwaarder wegen dan die van SVB Aruba, die geweigerd heeft in te stemmen.

Het verzoek om SVB Aruba te bevelen in te stemmen met de schuldregeling wordt daarom toegewezen.

SVB Aruba zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van de procedure. Nu voor het onderhavige verzoekschrift geen griffierecht verschuldigd is en verzoekster niet is bijgestaan door een advocaat, worden de kosten begroot op nihil.

De rechtbank stelt vast dat er thans een gedwongen schuldregeling is afgekondigd, die in de plaats komt van de vrijwillige instemming van de schuldeisers. Hieruit volgt dat verzoekster zal kunnen voortgaan met het betalen van haar schulden en dat zij niet verkeert in de toestand dat zij heeft opgehouden te betalen zodat het subsidiaire verzoek tot toepassing van de schuldsaneringsregeling zal worden afgewezen.