Rechtbank Zeeland-West-Brabant, op tegenspraak strafrecht overig

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie vordert aan verdachte op te leggen een jeugddetentie van 327 dagen, waarvan 180 dagen voorwaardelijk met aftrek van voorarrest en een proeftijd van twee jaar. Zij vordert daaraan de bijzondere voorwaarden te verbinden zoals door de Raad voor de Kinderbescherming (hierna: de Raad) geadviseerd en – in tegenstelling tot het advies van de Raad – de dadelijke uitvoerbaarheid daarvan. Zij is van mening dat, nu verdachte geen volledige openheid van zaken heeft gegeven, er geen volledige inschatting kan worden gemaakt van de kans op recidive. Dit samen met het gemak waarmee verdachte aan de overval heeft meegedaan, maakt dat zij de conclusie trekt dat er ernstig rekening mee moet worden gehouden dat de verdachte wederom dergelijke misdrijven zal begaan. De officier van justitie vordert daarnaast aan verdachte op te leggen de leerstraf Tools4U Verlengd met Ouders van 35 uur en een werkstraf van 140 uur.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging verzoekt de rechtbank een deels voorwaardelijke jeugddetentie op te leggen, waarbij het onvoorwaardelijke deel gelijk is aan de tijd die verdachte in voorarrest heeft gezeten, met een maximale proeftijd en een aantal van de door de Raad geadviseerde voorwaarden. Als verdachte terug zou moeten naar de jeugdgevangenis zou dat de positieve ontwikkelingen van de afgelopen maanden doorkruisen. Zij verzoekt de voorwaarde dat hij moet meewerken aan begeleiding via OpenDoor af te wijzen. Verder verzoekt zij het huisarrest en elektronische monitoring voor zes maanden op te leggen te rekenen vanaf de datum dat de voorlopige hechtenis van verdachte is geschorst. Ten aanzien van de leerstraf Tools4U merkt zij op dat verdachte de toegevoegde waarde hiervan niet ziet en niet bereid is daaraan mee te werken. Zij vraagt zich ook af in hoeverre deze leerstraf nodig is gelet op de overwegingen van de psycholoog. Verdachte is bereid een werkstraf uit te voeren. Tot slot verzoekt zij de voorwaarden en begeleiding niet dadelijk uitvoerbaar te verklaren, omdat niet aan de wettelijke vereisten daarvoor wordt voldaan.

Het oordeel van de rechtbank

Ernst van het feit

Verdachte en zijn mededaders hebben zich schuldig gemaakt aan een gewapende overval op [juwelier] te [plaats] . Zij zijn ’s ochtends kort na de opening voorzien van gezichtsbedekking, met vuurwapens (althans met op vuurwapens gelijkende voorwerpen), mokers/(klauw-)hamers en gehuld in regenponcho’s de juwelierszaak binnengegaan. Een van de mededaders heeft een medewerker onder bedreiging van een vuurwapen op zijn knieën gedwongen en vervolgens gedurende de overval het wapen op deze knielende medewerker gericht gehouden. Verdachte en een andere mededader hebben met grote hamers de ruiten van vitrines kapotgeslagen. Daarbij zijn horloges en sieraden buitgemaakt. De derde mededader stond met een vuurwapen in zijn hand in de deuropening van de juwelierszaak. Na de overval zijn verdachte en zijn mededaders gevlucht op scooters en hebben zij onderweg de buit aan iemand afgegeven.

Deze brutale overval heeft niet alleen op de onder schot gehouden medewerker (de heer [benadeelde 2] ), maar ook op de medewerkers die in de ruimtes achter de juwelierszaak aan het werk waren en alles op monitoren konden volgen, grote indruk gemaakt. De handelingen van verdachte en zijn mededaders hebben hen veel angst aangejaagd. De heer [benadeelde 2] is gedurende de hele overval onder schot gehouden en heeft al die tijd voor zijn leven gevreesd. De ervaring is dat slachtoffers van dit soort gewelddadige misdrijven nog lange tijd de nadelige psychische gevolgen ondervinden van wat hen is overkomen. Dit blijkt ook uit de onderbouwing bij de gevorderde (immateriële) schadevergoedingen en de op de zitting voorgelezen slachtofferverklaringen. De medewerkers voelen zich niet meer veilig. De heer [benadeelde 2] is nog altijd niet in staat om weer aan het werk te gaan en de vraag is of dat ooit nog gaat lukken. Mevrouw [benadeelde 3] is ook een tijd arbeidsongeschikt geweest door de overval. Door het handelen van verdachte en zijn mededaders zal hun leven nooit meer hetzelfde zijn. Dit soort overvallen draagt bovendien bij aan de in de samenleving bestaande gevoelens van onrust en onveiligheid, zeker in een klein dorp als [plaats] . Verdachte en zijn mededaders hebben op een snelle manier aan geld willen komen en hebben zich daarbij niet bekommerd om wat dit met de slachtoffers zou doen. De rechtbank neemt verdachte dit alles zeer kwalijk.

De wijze waarop de overval is uitgevoerd getuigt van een zekere mate van professionaliteit. Verdachte en zijn drie mededaders met wie hij de overval heeft gepleegd, zijn door een nog onbekende man gevraagd de overval te plegen. Hij heeft hen verteld wat hun rol bij de overval zou zijn. Zij zijn door een onbekend gebleven man naar de scooters gebracht waarop zij naar de juwelierszaak zijn gereden. In de buddyseats van de scooters zaten wapens en kleding. Na de overval zouden zij op de scooters naar een schuur in de omgeving rijden. Daar stonden fietsen klaar waarop zij (inmiddels gekleed in sportkleding) hun weg konden vervolgen. Het is slechts door de oplettendheid van een burger dat zij niet bij deze fietsen konden komen en uiteindelijk te voet hun weg moesten vervolgen. De politie heeft verdachte en zijn drie mededaders kort na de overval kunnen aanhouden door meldingen van burgers. Verdachte heeft weliswaar verantwoordelijkheid genomen voor zijn handelen en heeft openheid van zaken gegeven over zijn eigen rol, maar heeft niet willen - of kunnen - verklaren over de rol van de (nog onbekende) mededaders die de overval hebben voorbereid en gepland. Onbekend is gebleven wie dit zijn en ook waar de bij de overval weggenomen horloges en sieraden zijn gebleven alsook de gebruikte wapens.

Bij het bepalen van de strafmaat zal de rechtbank met de hiervoor beschreven ernst van het feit en de professionele voorbereiding daarvan rekening houden.

De persoon en de persoonlijke omstandigheden van verdachte

Uit het strafblad van verdachte van 20 februari 2025 blijkt dat hij eerder is veroordeeld voor geweldsdelicten.

De rechtbank houdt verder rekening met het rapport van de psycholoog drs. [psycholoog] van 16 januari 2025. Hieruit blijkt, kort samengevat, dat er bij verdachte geen stoornis is vastgesteld en dat ten tijde van het plegen van het feit hier ook geen sprake van was. Verdachte weet wanneer hij de wet overtreedt en kon de gevolgen van zijn handelen goed overzien. Ook is hij in staat om gedragsalternatieven te bedenken. De psycholoog adviseert verdachte het tenlastegelegde volledig toe te rekenen. Verdachte is duidelijk sociaal competent, bezit effectieve copingvaardigheden, heeft zelfcontrole en laat doorzettingsvermogen ten aanzien van werk zien. Hij is positief gericht op de toekomst. Verdachte lijkt iemand die niet snel beïnvloedbaar is en zijn eigen keuzes maakt. De indruk bestaat dat hij niet opnieuw zal kiezen voor handelingen waarvan hij weet dat hij daarmee de wet overtreedt. De psycholoog adviseert geen strafrechtelijk gekaderde behandeling, omdat er geen sprake is van een stoornis en het recidiverisico laag wordt ingeschat. Zij ziet geen aanleiding het meerderjarigenstrafrecht toe te passen.

De rechtbank heeft ook kennis genomen van het rapport van de Raad van 14 mei 2025 en de mondelinge toelichting daarop ter terechtzitting. Hoewel de indruk bestaat dat verdachte voldoende inzicht heeft in wat goed en kwaad is, is de Raad bezorgd over het feit dat verdachte eerder is veroordeeld voor een geweldsdelict en nu opnieuw wordt verdacht van een ernstig geweldsdelict. De Raad is daarom van mening dat het van groot belang is om de vaardigheden en inzichten van verdachte te vergroten, waaronder zijn inzicht in het onderscheid tussen prosociale en antisociale personen. Ook moet er aandacht zijn voor het vergroten van zijn weerbaarheid. Omdat verdachte geen inzicht geeft in de omstandigheden waaronder hij de afweging heeft gemaakt mee te doen, is de Raad bezorgd dat hij in herhaling kan vallen als zijn vaardigheden niet worden versterkt. Verder is het belangrijk dat hem handvatten worden aangereikt om beter grip te krijgen op zijn agressie. De leerstraf Tools4U Verlengd met Ouders is hiervoor aangewezen en de Raad adviseert dan ook om deze aan verdachte op te leggen en daarnaast eventueel een onvoorwaardelijke werkstraf. Het is noodzakelijk dat aan verdachte ook de komende periode nog de voor hem noodzakelijke begrenzing en structuur wordt geboden. De aan hem opgelegde schorsingsvoorwaarden dienen daarom te worden voortgezet. De Raad adviseert het huisarrest en elektronische monitoring op te leggen voor de duur van zes maanden gerekend vanaf het moment dat de voorlopige hechtenis is geschorst. De voorwaarde van begeleiding door OpenDoor kan vervallen nu tijdens de zitting is gebleken dat dit niet wenselijk is.

De Raad schat de kans op herhaling laag in. Op basis daarvan heeft de Raad niet geadviseerd de voorwaarden dadelijk uitvoerbaar te verklaren. Tijdens de zitting heeft de Raad wel opgemerkt dat het van belang is dat bij een eventueel hoger beroep, geborgd wordt dat het toezicht vanuit de jeugdreclassering blijft doorlopen.

Tot slot heeft de Raad naar voren gebracht dat gelet op de persoon van verdachte toepassing van het volwassenenstrafrecht niet geïndiceerd is.

Namens de jeugdreclassering is tijdens de zitting naar voren gebracht dat verdachte de afspraken nakomt en doet wat hem gevraagd wordt. Hij laat weinig emoties zien. De jeugdreclassering ziet geen toegevoegde waarde in begeleiding vanuit OpenDoor. Zij denkt dat het wel goed is om als voorwaarde op te nemen dat verdachte moet meewerken aan door de jeugdreclassering noodzakelijk geachte hulpverlening gericht op het vergroten van zijn vaardigheden. Bij een leerstraf kan verdachte het oppervlakkig houden. Forensische Zorg Zeeland kan dieper graven. De grootste zorg op dit moment is hoe verdachte tot deze daad is gekomen. Ondanks dat hij weet wat wel en niet mag, heeft hij toch deze overval gepleegd. De jeugdreclassering is van mening dat het huisarrest en de elektronische monitoring nog moeten doorlopen, omdat verdachte anders al heel snel vrijheden krijgt en de jeugdreclasseerder niet weet hoe de buitenwereld daarnaar gaat kijken. Er kan wel worden geoefend met meer vrijheden. Zij is van mening dat ook het contactverbod met de medeverdachten moet worden gehandhaafd. Tot slot is zij van mening dat de voorwaarden dadelijk uitvoerbaar moeten worden verklaard.

De straf

Bij de strafoplegging neemt de rechtbank de hiervoor genoemde adviezen en omstandigheden in aanmerking, alsook de straffen die in soortgelijke zaken worden opgelegd. Gelet op de aard en de ernst van het bewezenverklaarde is de rechtbank, net als de officier van justitie, van oordeel dat in beginsel een langdurige jeugddetentie op zijn plaats is. Het moet duidelijk zijn dat dit soort handelen niet wordt geaccepteerd en dat een forse straf dient te volgen. De rechtbank is echter ook van oordeel dat het niet wenselijk is dat verdachte opnieuw in detentie geraakt en ziet hierin aanleiding om een onvoorwaardelijke jeugddetentie op te leggen die gelijk is aan de tijd die verdachte al in voorarrest heeft doorgebracht. Daarnaast zal zij een voorwaardelijke jeugddetentie opleggen. De rechtbank ziet, gelet op de oriëntatiepunten die de rechtbank hanteert en de straffen die in vergelijkbare zaken worden opgelegd, aanleiding om de door de officier van justitie geëiste (voorwaardelijke) jeugddetentie te matigen tot een periode van 90 dagen. Aan het voorwaardelijk deel zal zij een groot deel van de door de Raad geadviseerde bijzondere voorwaarden koppelen, omdat zij van oordeel is dat deze in het belang zijn van de goede ontwikkeling van verdachte en deze kunnen bijdragen aan het voorkomen van recidive. De rechtbank ziet af van het opleggen van elektronische monitoring, nu verdachte reeds elektronische monitoring heeft ondergaan en zich daarbij steeds aan de regels heeft gehouden en de noodzaak van het verder opleggen ervan onvoldoende is gebleken. In dat kader overweegt zij dat verdachte zich tot nu toe heeft gehouden aan alle opgelegde voorwaarden en ook heeft verklaard dat hij dit zal blijven doen. Ook zal de rechtbank geen contactverbod opleggen met de drie medeverdachten. Zij wonen bij elkaar in de buurt en begeven zich in dezelfde vriendengroepen, zodat (enig) contact ook in de toekomst onvermijdelijk zal zijn. De verdachten zijn ieder voor zich verantwoordelijk voor hun eigen handelen en zij zullen moeten laten zien dat zij zich niet (meer) negatief laten beïnvloeden door anderen en zelf ook anderen niet negatief beïnvloeden. Tot slot zal de rechtbank ook de voorwaarde dat verdachte moet meewerken aan begeleiding door OpenDoor niet opleggen, nu ter terechtzitting is gebleken dat verdachte daartoe niet gemotiveerd is en de jeugdreclassering heeft aangegeven dat dit niet wenselijk is.

Anders dan door de Raad geadviseerd zal de rechtbank geen leerstraf aan verdachte opleggen, omdat voor het slagen daarvan belangrijk is dat hij, en ook zijn moeder, daar actief en gemotiveerd aan deelneemt. Verdachte heeft ter terechtzitting gezegd hier niet voor gemotiveerd te zijn en niet aan mee te willen werken. Ook zijn moeder ziet het nut er niet van in. Bovendien is uit de toelichting van de jeugdreclasseerder gebleken dat een leerstraf vermoedelijk weinig effect zal hebben omdat dit voor de persoon van verdachte te weinig diepgang zal hebben. Mocht blijken dat verdachte behandeling en begeleiding nodig heeft dan kan dit worden gegeven door Forensische Zorg Zeeland. De rechtbank zal vanwege de ernst van het feit een werkstraf opleggen, zoals door de officier van justitie werd geëist, maar deze zal zij, gezien de straffen die aan de medeverdachten zullen worden opgelegd, iets matigen. Echter omdat verdachte geen leerstraf opgelegd krijgt, moet hij wel meer uren werken dan de medeverdachten.

Alles afwegend zal de rechtbank aan verdachte opleggen een jeugddetentie van 238 dagen, waarvan 90 dagen voorwaardelijk met aftrek van voorarrest en een proeftijd van twee jaar, waarbij de jeugdreclassering verdachte gedurende deze twee jaren zal begeleiden en toezicht op hem zal houden. Daarnaast zal zij een werkstraf van 100 uur opleggen. Aan de voorwaardelijke jeugddetentie worden de hierna genoemde bijzondere voorwaarden gekoppeld.

Dadelijke uitvoerbaarheid

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan een misdrijf dat gericht is tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen. Op grond van artikel 77za van het Wetboek van Strafrecht kan de rechtbank bepalen dat de bijzondere voorwaarden en het hierop uit te oefenen toezicht, dadelijk uitvoerbaar zijn, wanneer er ernstig rekening mee moet worden gehouden dat verdachte wederom een dergelijk misdrijf zal begaan. Er is volgens de psycholoog en de Raad een laag recidiverisico. Toch is de rechtbank van oordeel dat in dit geval wel wordt voldaan aan voornoemde vereisten. De rechtbank heeft daarbij in overweging genomen dat verdachte eerder is veroordeeld voor geweldsdelicten. Verder heeft hij geen openheid van zaken gegeven als het gaat om de opdrachtgever(s), noch op de vraag waar de buit en de wapens zijn gebleven, waardoor de rechtbank geen zicht heeft gekregen op de concrete omstandigheden die ertoe hebben geleid dat verdachte bij de overval betrokken is geraakt. Gelet op deze houding van verdachte alsmede op de omstandigheid dat de Raad bezorgd is dat als zijn vaardigheden niet worden versterkt verdachte in herhaling kan vallen, is de rechtbank van oordeel dat aan de wettelijke vereisten van 77za Wetboek van Strafrecht is voldaan. Om te voorkomen dat verdachte weer een strafbaar feit pleegt en er voor te zorgen dat de begeleiding van verdachte wordt voortgezet als er hoger beroep wordt ingesteld, zal de rechtbank de bijzondere voorwaarden en het daarop uit te oefenen toezicht dadelijk uitvoerbaar verklaren.

Voorlopige hechtenis

De rechtbank zal het geschorste bevel tot voorlopige hechtenis opheffen.

De ingestelde vorderingen

De benadeelde partij [benadeelde 2] vordert, door tussenkomst van mr. M.R. Minekus, een schadevergoeding van € 6.589,55, waarvan € 589,55 aan materiële schade en € 6.000,00 aan immateriële schade.

De benadeelde partij [benadeelde 3] vordert, door tussenkomst van mr. S. van Steenberge, een schadevergoeding van € 1.000,00 aan immateriële schade.

De benadeelde partij [juwelier] vof, vertegenwoordigd door [benadeelde 1] , vordert een schadevergoeding van € 2.343,27 aan materiële schade, te weten € 1.155,91 voor beveiligingsmaatregelen en € 1.187,36 voor loondoorbetaling bij ziekteverzuim werknemer.

De benadeelde partijen hebben gevorderd de schadevergoeding te vermeerderen met de wettelijke rente. Ook is oplegging van de schadevergoedingsmaatregel verzocht en de hoofdelijke veroordeling van verdachte en zijn medeverdachten.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich ten aanzien van de vorderingen van de benadeelde partijen op het standpunt gesteld dat deze geheel en hoofdelijk kunnen worden toegewezen, vermeerderd met de wettelijke rente. Zij heeft daarbij oplegging van de schadevergoedingsmaatregel gevorderd.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft zich ten aanzien van de vorderingen van [juwelier] en mevrouw [benadeelde 3] gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank. Hetzelfde geldt voor de vordering van de heer [benadeelde 2] met uitzondering van de schadepost die ziet op de hotelovernachting inclusief lunch en diner van € 125,00. Deze kosten staan volgens haar in een te ver verwijderd verband tot het feit. Zij verzoekt deze post af te wijzen.

De verbeurdverklaring

De hierna in de beslissing genoemde in beslag genomen voorwerpen zijn vatbaar voor verbeurdverklaring. Gebleken is dat deze voorwerpen aan verdachte toebehoren en het strafbare feit is begaan en voorbereid met behulp van deze voorwerpen. De kleding en schoenen (op de beslaglijst opgenomen onder 1 tot en met 7) zijn namelijk gedragen bij de overval. De rechtbank zal om die reden de kleding en schoenen verbeurdverklaren.

De onttrekking aan het verkeer

Het hierna in de beslissing genoemde in beslag genomen voorwerp, te weten een gebruiksaanwijzing van een Bruni mod. 92 (op de beslaglijst opgenomen onder 8), is vatbaar voor onttrekking aan het verkeer. Dit voorwerp behoort aan verdachte toe en is van zodanige aard dat het ongecontroleerde bezit daarvan in strijd is met de wet en/of het algemeen belang.